Do đặc điểm về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, khu vực miền Trung trong đó có tỉnh Quảng Ngãi thường xuyên xảy ra thiên tai, đặc biệt là bão, lũ, lụt. Thiên tai bão, lũ, lụt đã gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản cho người dân. Trong thời gian tới, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, tình hình bão, lũ sẽ khắc nghiệt và phức tạp hơn đúng như ý kiến của cử tri, do đó cần có biện pháp phòng, tránh và giảm nhẹ thiên tai bão, lũ, lụt đảm bảo hiệu quả, đồng thời phù hợp với điều kiện thực tế của nước ta.
Thời gian vừa qua, chính quyền và người dân khu vực miền Trung nói chung và tỉnh Quảng Ngãi nói riêng đã áp dụng nhiều biện pháp hiệu quả để phòng, tránh và giảm nhẹ thiệt hại do bão, lũ, lụt gây ra như: xây dựng gian nhà ở kiên cố có sàn vượt mức ngập lụt hoặc cải tạo nâng tầng nhà ở đã có để di chuyển người lên ở trong thời gian có lũ, lụt; di dời người đến ở tại các công trình công cộng như trụ sở cơ quan, trường học… để phòng, tránh bão, lũ, lụt. Nhờ vậy, thiệt hại về người và tài sản do bão, lũ, lụt gây ra đã được giảm thiểu đáng kể.
Thực tế cho thấy, nhà ở cộng đồng để làm nơi trú ẩn cho người dân trong thời gian có bão, lũ, lụt đã phát huy tác dụng tích cực, hạn chế được thiệt hại về người và tài sản. Bộ Xây dựng đã có hướng dẫn, yêu cầu các địa phương khi đầu tư xây dựng các công trình công cộng như trụ sở cơ quan, trường học, bệnh viện, nhà văn hóa… phải kết hợp mục tiêu phòng, tránh bão, lũ, lụt. Nhà công cộng cần xây dựng kiên cố, cao tầng để làm nơi trú ẩn an toàn cho người dân khi có bão, lũ lụt. Để đẩy nhanh tiến độ xây dựng, nâng cao hiệu quả đầu tư, các địa phương cần kết hợp, lồng ghép các nguồn vốn: ngân sách trung ương, ngân sách địa phương và các nguồn vốn huy động hợp pháp khác để thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu di dời, trú ẩn an toàn của người dân khi có thiên tai bão, lũ, lụt.
Tuy nhiên, xây dựng nhà cộng đồng cũng có một số hạn chế nhất định như đòi hỏi nguồn vốn lớn, đa số các công trình tập trung ở khu vực trung tâm nên những người dân ở xa rất khó khăn cho việc di dời người và tài sản, nhất là khi thiên tai bão, lũ, lụt xảy ra bất ngờ với cường độ nhanh, mạnh. Vì vậy, cần nghiên cứu áp dụng đa dạng các biện pháp phòng tránh thiên tai bão, lũ, lụt phù hợp. Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo triển khai xây dựng thí điểm gian nhà ở phòng tránh bão, lụt cho hộ gia đình tại những nơi bị ảnh hưởng nặng bởi thiên tai thuộc các tỉnh khu vực miền Trung (tỉnh Quảng Ngãi cũng triển khai xây dựng 100 nhà). Qua kiểm nghiệm thực tế cho thấy mô hình xây dựng gian nhà ở phòng tránh lũ, lụt cho hộ gia đình đã đảm bảo phù hợp với thực tế, được chính quyền các địa phương và người dân đánh giá rất cao về tính hiệu quả và tính khả thi. Theo đề nghị của Bộ Xây dựng, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý triển khai trên diện rộng mô hình xây dựng gian nhà ở phòng tránh lũ, lụt cho hộ gia đình tại 14 tỉnh/thành phố khu vực miền Trung. Theo đó, ngoài yêu cầu đảm bảo khả năng phòng, tránh lũ, lụt, nhà ở phải đảm bảo an toàn khi có bão, tố, lốc. Hiện nay, Bộ Xây dựng đã xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng, tránh lũ, lụt khu vực miền Trung. Dự kiến Chính sách sẽ được Thủ tướng Chính phủ ban hành trong thời gian tới để triển khai thực hiện.
Trung tâm Thông tin
Nguồn: Công văn 1747/BXD-QLN.