Bộ Xây dựng nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh An Giang gửi tới Quốc hội trước kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV do Ban Dân nguyện chuyển đến với nội dung kiến nghị: “Cử tri đề nghị quan tâm vấn đề nhà ở xã hội cho đối tượng có thu nhập thấp, người lao động, người nghèo được thuận lợi trong tiếp cận mua, thuê mua, sở hữu nhà ở xã hội phù hợp với thu nhập, điều kiện kinh tế. Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ thi công, xây dựng, hoàn thiện nhà ở cho người lao động tại các khu công nghiệp, khu đô thị để họ yên tâm sinh sống, làm việc, “an cư, lạc nghiệp””.
Về vấn đề này, Bộ Xây dựng đã có công văn 147/BXD-QLN xin trả lời như sau:
(1) Trong thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, sự chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng với sự tham gia tích cực, vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, đặc biệt là vai trò của các địa phương, các doanh nghiệp, đã có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội được ban hành và đi vào cuộc sống, tạo hành lang pháp lý tương đối đầy đủ, đảm bảo hỗ trợ và khuyến khích các doanh nghiệp tham gia vào phát triển, tăng nguồn cung nhà ở xã hội (cụ thể như: các dự án nhà ở xã hội được miễn tiền sử dụng đất, giảm 50% thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong và ngoài dự án, cho vay ưu đãi lãi suất thấp, chi phí mua hoặc thuê mua nhà ở cho công nhân được tính là chi phí hợp lý trong giá thành sản xuất khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp...), hỗ trợ vay vốn ưu đãi để mua, thuê mua nhà ở xã hội.
Với các chính sách ưu đãi nêu trên, việc phát triển nhà ở xã hội đã đạt được một số kết quả quan trọng, cụ thể:
- Đối với việc triển khai Chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng theo Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững : Theo báo cáo, các địa phương và các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội đang tập trung triển khai gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng, theo đó hiện nay đã có 27 tỉnh công bố danh mục 63 dự án đủ điều kiện vay theo Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng với nhu cầu vay vốn là 27.966 tỷ đồng. Tính đến thời điểm hiện tại, đã có một số dự án nhà ở xã hội tại các địa phương được giải ngân với số vốn khoảng 179,5/1.095 tỷ đồng, cụ thể như sau: Công ty Minh Phương tại tỉnh Phú Thọ được giải ngân 28,9/95 tỷ đồng; Công ty Kinh Bắc tại tỉnh Bắc Ninh được giải ngân 46/50 tỷ đồng; Liên doanh Công ty CP nhà số 6 Hà Nội và Công ty CP tư vấn Toàn Cầu tại Tp. Hà Nội được giải ngân 93/950 tỷ đồng; Công ty HUD ở Bình Dương được giải ngân 11,6 tỷ đồng.
- Đối với việc triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” theo Quyết định số 338/QĐ-TTg ngày 03/4/2023 của Thủ tướng Chính phủ: Qua tổng hợp báo cáo của các địa phương, đến nay trong giai đoạn 2021 - 2030, trên địa bàn cả nước đã có 495 dự án nhà ở xã hội dành cho đối tượng thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp với quy mô 402.898 căn đã hoàn thành và triển khai đầu tư xây dựng, cụ thể như sau: Đã hoàn thành 70 dự án với quy mô 35.566 căn; Đã khởi công xây dựng 127 dự án với quy mô 107.896 căn; Ngoài các dự án đã được khởi công nêu trên, đã có 298 dự án với quy mô 259.436 căn được chấp thuận chủ trương đầu tư mới.
(2) Tuy nhiên kết quả trên vẫn chưa đáp ứng nhu cầu nhà ở của đối tượng người thu nhập thấp khu vực đô thị và công nhân khu công nghiệp rất lớn hiện nay, dẫn đến khó khăn trong việc tiếp cận nhà ở xã hội. Nguyên nhân chính là do thiếu quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội; vướng mắc trong thủ tục lựa chọn chủ đầu tư; thiếu nguồn vốn ưu đãi; cơ chế khuyến khích chủ đầu tư chưa thực chất, chưa đủ mạnh để thu hút doanh nghiệp; thủ tục đầu tư phát triển nhà ở xã hội còn phức tạp, kéo dài... một số tổ chức, cá nhân chưa tuân thủ quy định pháp luật về nhà ở xã hội do các chế tài xử lý còn thiếu hoặc chưa đủ mạnh.
(3) Nhằm giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong giai đoạn vừa qua, ngày 27/11/2023, tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Nhà ở số 27/2023/QH15 với nhiều quy định mới đối với chính sách nhà ở xã hội nhằm khuyến khích, đẩy mạnh đầu tư, phát triển và giảm giá bán, giá cho thuê mua, giá thuê nhà ở xã hội ở mức vừa phải để người thu nhập thấp, công nhân lao động có thể tiếp cận mua, thuê mua, thuê nhà ở để ổn định cuộc sống. Theo đó, Luật Nhà ở (sửa đổi) đã có các quy định liên quan đến: quy định cụ thể lợi nhuận định mức tối đa 10% tổng chi phí đầu tư xây dựng đối với phần diện tích xây dựng nhà ở xã hội nhằm đảm bảo giá bán, giá cho thuê mua nhà ở xã hội phù hợp với người có thu nhập thấp, công nhân lao động; lược bỏ điều kiện về cư trú so với Luật Nhà ở năm 2014 nhằm đơn giản các điều kiện để được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội; giá thuê nhà ở xã hội sẽ do chủ đầu tư và bên thuê thỏa thuận theo khung giá do UBND cấp tỉnh quy định; người mua, thuê mua nhà ở xã hội sẽ được vay vốn ưu đãi của Nhà nước thông qua Ngân hàng chính sách xã hội, tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định để mua, thuê mua nhà ở xã hội hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở.
Bên cạnh đó, nhằm đẩy nhanh tiến độ thi công, xây dựng, hoàn thiện nhà ở cho người lao động tại các khu công nghiệp, khu đô thị để họ yên tâm sinh sống, làm việc, “an cư, lạc nghiệp”, Luật Nhà ở (sửa đổi) đã có các quy định cụ thể liên quan đến lựa chọn chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp cũng như các ưu đãi đối với chủ đầu tư nhằm thu hút, tăng cường nguồn lực đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. Ngoài ra, Luật Nhà ở (sửa đổi) đã cắt giảm thủ tục hành chính trong thẩm định giá thuê nhà ở xã hội hơn so với Luật Nhà ở năm 2014 nhằm tạo điều kiện cho chủ đầu tư trong việc cho thuê nhà ở xã hội.
(4) Trong thời gian tới, để triển khai thi hành Luật Nhà ở (sửa đổi), Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương trong việc nghiên cứu, xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành để trình các cấp có thẩm quyền ban hành nhằm đảm bảo việc thực hiện chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội tại địa phương được thuận lợi, tạo điều kiện cho các trường hợp có khó khăn về chỗ ở nói chung và công nhân, người lao động nói riêng được tiếp cận với nhà ở xã hội.
Trung tâm Thông tin
Nguồn: Công văn 147/BXD-QLN.