Về vấn đề này, Bộ Xây dựng trả lời như sau:
Chăm lo cho đời sống của đồng bào các dân tộc thiểu số trong đó bao gồm cả vấn đề hỗ trợ nhà ở là nhiệm vụ quan trọng luôn được các cấp, các ngành, từ Trung ương tới địa phương quan tâm thực hiện.
Ngày 12/12/2008, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 167/2008/QĐ-TTg về chính sách hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở, bao gồm cả các hộ nghèo dân tộc thiểu số. Theo đó, ngân sách trung ương hỗ trợ 06-07 triệu đồng/hộ, địa phương có trách nhiệm hỗ trợ thêm ngoài phần ngân sách trung ương hỗ trợ (không dưới 20%) và huy động cộng đồng giúp đỡ các hộ làm nhà ở; hộ dân có nhu cầu, được vay tín dụng ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách Xã hội, mức vay tối đa 08 triệu đồng/hộ, lãi suất vay 3%/năm, thời hạn vay là 10 năm, trong đó thời gian ân hạn là 5 năm; tổng số tiền hỗ trợ và cho vay ưu đãi khoảng 15-16 triệu đồng. Bên cạnh đó, cùng với các nguồn lực huy động từ gia đình, dòng họ và cộng đồng giúp người dân có thể xây dựng 01 ngôi nhà có diện tích tối thiểu 24m2, tuổi thọ trên 10 năm, có giá thành khoảng 25-30 triệu. Trong giai đoạn 2008-2012, theo kế hoạch dự kiến hỗ trợ cho 500 nghìn hộ nghèo, nhưng sau khi kết thúc chương trình, đã thực hiện hỗ trợ cho khoảng 531nghìn hộ (đạt 107% so với kế hoạch ban đầu), trong đó có khoảng 230 nghìn hộ nghèo là đồng bào dân tộc thiểu số được hỗ trợ, chiếm hơn 43% số hộ được hỗ trợ trên toàn quốc.
Sau khi tổng kết chương trình hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở theo Quyết định số 167/2008/QĐ-TTg, Bộ Xây dựng đã nghiên cứu, trình Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định số 33/2015/QĐ-TTg ngày 10/8/2015 về chính sách hỗ trợ nhà ở đối với hộ nghèo theo chuẩn nghèo giai đoạn 2011 - 2015 (sau đây gọi là Quyết định số 33/2015/QĐ-TTg). Hình thức hỗ trợ theo Quyết định số 33/2015/QĐ-TTg đã chuyển từ phương thức hỗ trợ trực tiếp sang phương thức hỗ trợ gián tiếp (mỗi hộ được vay tối đa 25 triệu đồng/hộ từ Ngân hàng Chính sách Xã hội để xây dựng mới hoặc sửa chữa nhà ở, lãi suất vay 3%/năm, thời hạn vay là 15 năm, trong đó thời gian ân hạn là 5 năm, thời gian trả nợ tối đa là 10 năm bắt đầu từ năm thứ 6). Như vậy, với mức hỗ trợ 25 triệu/hộ cùng việc huy động thêm các nguồn lực từ gia đình, họ hàng và cộng đồng thì hộ nghèo có thể xây dựng một ngôi nhà có diện tích tối thiểu 24m2, tuổi thọ trên 10 năm, có giá thành khoảng 40 triệu đồng.
Qua kiểm tra thực tế tại một số địa phương, mức vay ưu đãi 25 triệu/hộ cơ bản phù hợp với đa số đối tượng tại các vùng miền trên cả nước. Bên cạnh đó, để hỗ trợ người dân cải thiện nhà ở, ổn định cuộc sống, yên tâm sản xuất, vươn lên thoát nghèo, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ vào điều kiện thực tế của địa phương chủ động cân đối, bố trí một phần ngân sách cũng như kêu gọi cộng đồng, doanh nghiệp, các tổ chức Chính trị Xã hội trên địa bàn tham gia để giúp đỡ các hộ nghèo xây dựng nhà ở, nêu cao tinh thần “Nhà nước và nhân dân cùng làm”. Ngoài ra, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cũng đang tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động “Ngày vì người nghèo”, phối hợp với chính quyền các cấp, các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tích cực vận động tạo thêm nguồn lực hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở.
Hiện nay, cả nước có khoảng hơn 300 nghìn hộ nghèo thuộc diện được hỗ trợ nhà ở theo quy định tại Quyết định số 33/2015/QĐ-TTg. Tuy nhiên, theo đề án của các địa phương đã được thẩm định chỉ có khoảng 268 nghìn hộ nghèo thuộc diện được hỗ trợ đăng ký vay vốn, trong đó đối tượng là hộ gia đình là đồng bào dân tộc thiếu số có khoảng hơn 118 nghìn hộ, chiếm hơn 44% tổng số hộ đăng ký vay vốn. Trên địa bàn tỉnh Gia Lai, có 4.438/6.920 hộ nghèo thuộc đối tượng được hỗ trợ theo Quyết định số 33/2015/QĐ-TTg đã đăng ký vay vốn, trong đó đối tượng là đồng bào dân tộc thiểu số là 2.690 hộ, chiếm 60,6% số hộ đăng ký vay vốn. Sau khi Ngân hàng Chính sách Xã hội phân giao chỉ tiêu cho các chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tại 57 tỉnh, thành phố (khoảng 394 tỷ đồng để từ nguồn vốn tự huy động), đến hết 31/12/2016 các chi nhánh Ngân hàng Chính sách Xã hội tại các địa phương đã giải ngân cho 15.143 hộ nghèo vay vốn làm nhà ở, với dư nợ khoảng 377 tỷ đồng. Năm 2016, tỉnh Gia Lai đã có 170 hộ được hỗ trợ vay vốn, với tổng dư nợ là 4.250 triệu đồng.
Với trách nhiệm của mình, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành và địa phương đẩy mạnh việc triển khai thực hiện Quyết định số 33/2015/QĐ-TTg, phấn đấu đến năm 2020 hoàn thành việc hỗ trợ nhà ở cho khoảng 300 nghìn hộ gia đình nghèo có khó khăn về nhà ở tại khu vực nông thôn (trong đó có hơn 118 nghìn hộ nghèo là đồng bào dân tộc thiểu số) theo đúng kế hoạch đề ra; đồng thời, tiếp tục nghiên cứu, xây dựng các chính sách hỗ trợ về nhà ở cho đối tượng là đồng bào dân tộc thiểu số để góp phần giải quyết chỗ ở cho các hộ nghèo trên địa bàn cả nước nói chung và tỉnh Gia Lai nói riêng.
Trung tâm Thông tin
Nguồn: Công văn 263/BXD-QLN.