Ngày 22/12/2023, Bộ Xây dựng tổ chức Hội đồng nghiệm thu kết quả thực hiện Nhiệm vụ sự nghiệp môi trường “Điều tra hiện trạng và đánh giá phát thải ô nhiễm từ các chất hóa học cho nhóm sản phẩm gỗ tự nhiên, vật liệu gỗ nhân tạo (công nghiệp) làm vật liệu nội thất và công trình công cộng, từ đó đề xuất định mức phát thải cho nhóm sản phẩm để kiểm soát chất lượng nhằm đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng”, do Viện Vật liệu xây dựng thực hiện. Phó Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng Nguyễn Quang Hiệp – Chủ tịch Hội đồng chủ trì cuộc họp.
Quang cảnh cuộc họp
Báo cáo Hội đồng, ThS. Trần Thị Thu Hà - Chủ trì Nhiệm vụ cho biết, gỗ và sản phẩm gỗ được ứng dụng phổ biến vào nội thất, công trình xây dựng. Khi sử dụng các sản phẩm nội thất từ gỗ có sơn phủ và keo dán sẽ có sự phát thải hàm lượng VoC và formadehyde ảnh hưởng tới chất lượng không khí bên trong nhà, văn phòng, dẫn đến nhiều vấn đề về sức khỏe và thậm chí có thể gây tử vong cho người ở trong.
Hiện nay, các nước trên thế giới đã thực hiện nhiều nghiên cứu và ban hành các quy định về ngưỡng phát thải hóa học đối với sản phẩm ván gỗ nhân tạo làm đồ nội thất để đảm bảo các yêu cầu về chất lượng cuộc sống người sử dụng. Tại Việt Nam, các quy định mới ban hành ở dạng Tiêu chuẩn quốc gia và mang tính chất khuyến khích áp dụng, do vậy mức kiểm soát phát thải chất hóa học chưa bắt buộc.
Để nâng cao nhận thức người sử dụng, người sản xuất và nâng cao chất lượng cuộc sống, đặc biệt là chất lượng không khí, cần phải có các khảo sát đánh giá phát thải hóa học đối với sản phẩm gỗ nhân tạo làm nội thất và công trình xây dựng, làm cơ sở để đề xuất các mức phát thải và đưa các quy định vào kiểm soát bắt buộc. Do đó, việc thực hiện Nhiệm vụ là rất cần thiết.
Mục tiêu của Nhiệm vụ nhằm điều tra, khảo sát đánh giá hiện trạng sản xuất, xuất nhập khẩu nhóm sản phẩm gỗ tự nhiên có sơn phủ, vật liệu gỗ nhân tạo; thực trạng hoạt động kiểm soát mức độ phát thải hóa của các sản phẩm vật liệu xây dựng; các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật có liên quan và hiện trạng hoạt động kiểm định chứng nhận nhằm đo đạc, đánh giá mức độ phát thải hóa học của các loại sản phẩm tương ứng. Phạm vi nghiên cứu của Nhiệm vụ là sản phẩm gỗ tự nhiên có phủ sơn, đánh giá các chất hợp chất hữu cơ bay hơi như benzen, toluen, xylene, acetone...; sản phẩm ván gỗ nhân tạo (tập trung với loại ván MDF, ván dăm, ván lát sàn là các loại vật liệu chủ yếu sử dụng làm nội thất), đánh giá formaldehyde phát tán trong quá trình sản xuất và quá trình sử dụng.
Để thực hiện Nhiệm vụ, nhóm nghiên cứu đã tích cực sưu tầm, tham khảo tài liệu trong nước và quốc tế có liên quan, áp dụng nhiều phương pháp khoa học để hoàn thành các sản phẩm Nhiệm vụ, gồm có Báo cáo tổng kết; đề xuất xây dựng định mức, ngưỡng phát thải cho các vật liệu, sản phẩm gỗ trong xây dựng công trình, trang trí nội thất; xây dựng cơ sở dữ liệu về mức phát thải chất ô nhiễm của các vật liệu, sản phẩm gỗ trong công trình xây dựng và trang trí nội thất.
Kết thúc quá trình thực hiện, nhóm nghiên cứu kiến nghị Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn xem xét hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn TCVN và có định hướng về quy định ngưỡng phát thải thấp EO cho các sản phẩm gỗ để người tiêu dùng Việt Nam có cơ hội sử dụng các sản phẩm thân thiện môi trường; Bộ Xây dựng định kỳ soát xét quy định bắt buộc kiểm soát về phát thải hóa học từ các sản phẩm gỗ trong Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng để ngăn chặn hàng hóa nhập khẩu có phát thải cao vào thị trường Việt Nam, đồng thời là cơ sở để nâng cao nhận thức của doanh nghiệp sản xuất và người sử dụng. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cần đẩy nhanh việc chứng nhận sản phẩm vật liệu xanh thông qua việc xây dựng tiêu chí và công nhận hoạt động đánh giá chứng nhận xanh tại Việt Nam, làm cơ sở để các đơn vị sản xuất hướng tới sản xuất sản phẩm xanh phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu; xây dựng cơ chế chính sách ưu đãi, khuyến khích các doanh nghiệp sản xuất và cung cấp sản phẩm phát thải thấp (sản phẩm gỗ nhân tạo sử dụng loại keo không chứa formaldehyde hoặc hàm lượng rất thấp, các loại sơn phủ gỗ gốc nước thay thế cho sơn gốc dung môi).
Tại cuộc họp, các chuyên gia Hội đồng nhất trí với lý do, sự cần thiết thực hiện Nhiệm vụ. Nhóm nghiên cứu đã hoàn thành đầy đủ các sản phẩm theo hợp đồng và trong thời gian quy định; hồ sơ nghiệm thu đầy đủ, tuân thủ đúng các quy định hiện hành; Báo cáo tổng kết và các sản phẩm có thông tin phong phú, logic, đảm bảo chất lượng.
Để nâng cao hơn nữa chất lượng Báo cáo tổng kết và các sản phẩm của Nhiệm vụ, các thành viên Hội đồng góp ý nhóm nghiên cứu rà soát, bố cục Báo cáo tổng kết hợp lý hơn; bổ sung đánh giá các loại keo, hóa chất sử dụng trong các sản phẩm gỗ ép; mạnh dạn đề xuất giải pháp thay thế các loại keo, hóa chất sử dụng trong các sản phẩm gỗ ép; rà soát các bảng biểu, hình vẽ, chú thích đầy đủ.
Kết luận cuộc họp, Chủ tịch Hội đồng Nguyễn Quang Hiệp tổng hợp ý kiến góp ý của các chuyên gia thành viên Hội đồng, bổ sung một số ý kiến và đề nghị nhóm nghiên cứu tiếp thu đầy đủ. Trong đó, chú trọng xem xét bố cục Báo cáo tổng kết thành 3 chương đảm bảo hợp lý hơn; rà soát các thông tin, số liệu, sớm hoàn thiện hồ sơ Nhiệm vụ để thực hiện các bước tiếp theo theo quy định.
Hội đồng nhất trí bỏ phiếu nghiệm thu Nhiệm vụ, với kết quả đạt loại Xuất sắc.