Với các quy định thông thoáng về sở hữu nhà ở đối với Việt kiều trong Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/8/2024, lượng kiều hồi ước tính hàng tỷ USD/năm về Việt Nam đang được kỳ vọng là trợ lực tạo dòng tiền cho thị trường bất động sản (BĐS).
Thị trường bất động sản thu hút kiều hối
Theo thống kê của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, hiện có khoảng 6 triệu người Việt Nam sinh sống, làm việc tại hơn 130 quốc gia, vùng lãnh thổ và khoảng 650.000 lao động xuất khẩu Việt Nam đang hoạt động tại 40 quốc gia, vùng lãnh thổ. Lượng kiều hối về Việt Nam trong 10 năm trở lại đây luôn duy trì vị trí trong Top 10 quốc gia có lượng kiều hối lớn nhất thế giới, đạt trên 190 tỷ USD, riêng năm 2023, lượng kiều hối cả nước ước đạt khoảng 16 tỷ USD, tăng 32% so với năm 2022. Đáng chú ý, ước tính mỗi năm có tới 25% lượng kiều hối được “gửi gắm” vào thị trường BĐS.
Luật Đất đai vừa được Quốc hội thông qua, có hiệu lực thực thi từ ngày 1/8/2024 tạo điều kiện cho Việt kiều sở hữu nhà tại Việt Nam.
Còn theo Ngân hàng Nhà nước, lượng kiều hối tiếp tục duy trì đà tăng mạnh trong 6 tháng đầu năm 2024 nhờ Chính phủ đã có các chính sách khuyến khích, tạo điều kiện để kiều bào an tâm về nước đầu tư kinh doanh thông qua các cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài. Cùng với dòng vốn FDI, lượng kiều hối gửi về đã góp phần tăng dòng ngoại tệ, đáp ứng nhu cầu trong nước, bổ sung nguồn lực duy trì chính sách tỷ giá hối đoái, dự trữ ngoại hối, thúc đẩy đà tăng trưởng của các ngành kinh tế, trong đó có ngành BĐS đang “khát vốn”.
Theo các chuyên gia BĐS, trong dài hạn, dòng kiều hối sẽ là nguồn cầu mạnh mẽ giúp thị trường phát triển, hướng tới phân khúc sản phẩm căn hộ ở khu vực trung tâm, có thể khai thác vận hành cho thuê hay phân khúc biệt thự cao cấp tại các đô thị lớn và các sản phẩm BĐS du lịch nghỉ dưỡng phù hợp với khả năng chi trả của Việt kiều. Hiện nay tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, các phân khúc BĐS nhà ở trung cấp và cao cấp tại khu vực trung tâm luôn thu hút sự quan tâm đầu tư của Việt kiều. Điển hình là các dự án căn hộ ở khu vực Thủ Thiêm, Thảo Điền (TP Hồ Chí Minh) hay các sản phẩm thuộc hệ sinh thái Vinhome (Hà Nội)... luôn đạt tỷ lệ 20 - 30% số lượng sản phẩm bán cho Việt kiều.
Trong bối cảnh các luật liên quan đến thị trường BĐS vừa được Quốc hội thông qua hiệu lực thi hành, với nhiều quy định thông thoáng cho Việt kiều, thị trường BĐS kỳ vọng thu hút được nhiều nguồn vốn từ kiều hối, các quỹ đầu tư nước ngoài tham gia vào các dự án BĐS, để tăng nguồn cung sản phẩm, tạo ra các loại hình BĐS mang tính quốc tế hóa nhiều hơn. Do vậy, các doanh nghiệp cần tiếp tục nghiên cứu xây dựng các dự án BĐS đạt tiêu chuẩn quốc tế về thiết kế, chất lượng, tiện ích.
Hành lang pháp lý thông thoáng, cởi mở
Theo báo cáo của Công ty TNHH Savills Việt Nam (Công ty cung cấp dịch vụ tư vấn toàn diện BĐS quốc tế tại Việt Nam), pháp luật Việt Nam đến nay đã có nhiều quy định cho Việt kiều được phép mua nhà tại Việt Nam, song do thủ tục giấy tờ phức tạp, khiến nhiều nhà đầu tư nản lòng hoặc lựa chọn giải pháp nhờ người thân đứng tên khi mua BĐS trong nước. Thực tế này đã dẫn đến nhiều vụ tranh chấp, kiện tụng khi có biến cố xảy ra giữa các bên liên quan.
Dòng kiều hối đang được kỳ vọng tạo dòng tiền cho thị trường BĐS thời gian tới.
“Cởi trói” vấn đề này, Luật Đất đai 2024 vừa được Quốc hội thông qua hiệu lực thi hành từ ngày 1/8/2024 (sớm 5 tháng so với dự kiến) đã sửa đổi, bổ sung nhiều quy định mới, đáng chú ý là mở rộng quyền sử dụng đất đối với Việt kiều. Cụ thể, Khoản 3 và Khoản 6, Điều 4 về “Người sử dụng đất” quy định người sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, đang sử dụng đất ổn định, đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, gồm: Cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam; người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài...
TS Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam cho biết, hành lang pháp lý mới với các quy định rõ ràng, thông thoáng, cởi mở hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho Việt kiều đầu tư, sở hữu nhà tại Việt Nam, kéo theo dòng kiều hối vào thị trường BĐS. Để thu hút nguồn lực này, các cơ quan quản lý Nhà nước ngoài việc thúc đẩy thực thi Luật Đất đai, cần tiếp tục đầu tư cải thiện hạ tầng giao thông, viễn thông và các dịch vụ công cộng khác để tăng tính cạnh tranh cho thị trường BĐS; đồng thời, cần giảm thuế hoặc miễn thuế đối với Việt kiều đầu tư vào BĐS.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp BĐS cần hợp tác với các đại lý BĐS và môi giới có uy tín trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài để tìm kiếm, giới thiệu khách hàng tiềm năng, cũng như cung cấp các dịch vụ hỗ trợ sau bán hàng như quản lý tài sản, bảo dưỡng, sửa chữa, giúp Việt Kiều yên tâm đầu tư.
Ở góc độ pháp lý, Ths. Nguyễn Văn Đỉnh, chuyên gia pháp lý BĐS nhận định, việc sửa đổi cơ bản về chính sách tiếp cận đất đai của các Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh BĐS 2023 sẽ đáp ứng tốt hơn nguyện vọng của Việt kiều, giúp gia tăng thu hút kiều hối vào khơi thông nguồn lực cho phát triển kinh tế xã hội.