Quy hoạch phát triển vận tải hành khách công cộng TP Hà Nội đến năm 2010 và 2020 đang được Tổng công ty Tư vấn thiết kế GTVT TEDI hoàn thiện báo cáo cuối cùng.
Thực hiện theo đúng quy hoạch, với khoảng gần 12 tỉ USD, tới thời điểm năm 2020 Thủ đô Hà Nội sẽ có mạng lưới GTCC tương đối hoàn chỉnh, trong đó có 8 tuyến đường sắt đô thị được xây dựng sẽ là xương sống của vận tải khách công cộng.
Theo quy hoạch này, đến năm 2020 Thủ đô Hà Nội sẽ có một mạng lưới GTCC tương đối hoàn chỉnh với sự phối hợp vận hành hợp lý giữa vận tải công cộng đường bộ và đường sắt, phục vụ khoảng 2,5 triệu người dân nội thành và khoảng 3,5 triệu dân ngoại thành.
Cơ sở hạ tầng chủ yếu gồm có: Khoảng 1.035km đường bộ chưa kể 1.676km đường huyện, xã, ngõ ngách và trên 410km đường sắt.
Cụ thể, Hà Nội năm 2020 có khoảng 142,5 km đường bộ hướng tâm gồm 75km quốc lộ và 67,5 km đường cao tốc, 140,88km đường vành đai trong đó có 65 km đường cao tốc thuộc vành đai III, 288 km đường trục chính đô thị có mặt cắt ngang rộng 50-80m và 464 km đường phố.
Trong phạm vi Hà Nội sẽ có 5 tuyến đường sắt đôi quốc gia hướng tâm với chiều dài 44km, 24,6km đường sắt xuyên tâm, 81,5km đường sắt đôi vành đai, và 5 tuyến chính tổng số 8 tuyến đường sắt đô thị với chiều dài 112,28km Dự tính 50% đường sắt đô thị là đường Metro, 150km các trục nhánh đường sắt đô thị.
Mục tiêu này sẽ được thực hiện với các dự án ưu tiên đầu tư chủ yếu sau:
Đến năm 2006, ngoài việc mở rộng thêm đường phố để mở thêm các tuyến buýt, Thành phố sẽ bắt đầu tổ chức các tuyến buýt có làn chạy riêng. Đây là loại hình vận tải khách có năng lực cao, thời gian vận chuyển ngắn, chi phí thấp.
Dự kiến 2 tuyến đường có lưu lượng đi lại lớn là 1: Bác Cổ-Cửa Nam-Kim Mã-Cát Linh-Giảng Võ-Vành đai III 12km, và 2: Bờ Hồ-Đại Cồ Việt-Bách Khoa-Giáp Bát-Tứ Hiệp 14km.
Đến năm 2010, tiếp tục phát triển mạng lưới xe buýt, tổ chức tiếp 3 tuyến xe buýt có làn chạy riêng. Dự kiến tuyến 1: Đông Anh-Nhật Tân-Cầu Giấy-Ngã Tư Sở-Giáp Bát 26,6km; Tuyến 2: Giáp Bát-Ngã Tư Vọng-Minh Khai-Vĩnh Tuy-Sài Đồng 11km; Tuyến 3: Giáp Bát-Vành đai III-cầu Thăng Long-sân bay Nội Bài 29km.
Giai đoạn này, Thành phố cũng đã cókhoảng 39 km phương án 2 đến 45 km phương án 1 đường sắt đô thị. 3 tuyến đường sắt chính được xây dựng thời kì này là Ngọc Hồi-Yên Viên đoạn Ngọc Hồi-Gia Lâm, Hà Đông-Ga Hà Nội đoạn Hà Đông-Cát Linh, Nhổn-Bác Cổ đoạn Nhổn-Giảng Võ.
Giai đoạn 2010-2020, Thành phố tiếp tục tổ chức thêm các tuyến buýt có làn chạy riêng trên những tuyến đường có nhu cầu đi lại lớn. Dự kiến có thêm 3 tuyến nữa là 1: Đông Anh-Nhật Tân-Cầu Giấy-Ngã Tư Sở-Giáp Bát 26,6km; 2: Bác Cổ-Long Biên-Tây Hồ-Nam Thăng Long 13km; 3:Ga Hà Nội-Bách Khoa-Ngã Tư Vọng-Trường Chinh-Tôn Thất Tùng-Đại Kim 9,7km.
Giai đoạn này Thành phố sẽ xây dựng hoàn chỉnh 3 tuyến đường sắt đô thị: Ngọc Hồi-Yên Viên, Hà Đông-Ga Hà Nội, Nhổn-Bác Cổ, đồng thời xây dựng tiếp 2 tuyến nữa là Ga Hà Nội-Sân bay Nội Bài và Ngọc Khánh-Hoà Lạc theo loại hình MRT, với tổng chiều dài khoảng 68kmphương án1 đến 73,3kmphương án 2.
Sau năm 2020, thành phố Hà Nội sẽ tiếp tục xây dựng thêm 3 tuyến đường đường sắt đô thị nữa để hoàn thành toàn bộ 8 tuyến chính đường sắt đô thị theo quy hoạch. Đó là các tuyến:Giáp Bát-Nam Thăng Long, Bưởi-Sóc Sơn, Cổ Bi-Kim Nỗ.
Hai loại đường sắt đô thị đề xuất cho thành phố Hà Nội trên các trục chính là tàu điện ngầm Metro và đường sắt nhẹ LRT, cụ thể sẽ được xác định ở các bước nghiên cứu sau: Giai đoạn đầu có thể xây dựng LRT do có chi phí thấp hơn Metro, và Metro có thể được đầu tư sau 2020.
Theo tính toán của Tư vấn, tổng mức đầu tư cho giao thông công cộng Hà Nội có thể lên tới gần 12 tỉ USD trong đó chưa tính phần đầu tư xây dựng đường bộ dành cho xe buýt, trong đó riêng đầu tư cho 8 tuyến đường sắt đô thị có tổng chiều dài lên đến 229,3km 1/2 là Metro đã lên đến khoảng gần 11, 7 tỉ USD.
Với một thành phố dân số đông và phát triển nhanh như Hà Nội, việc nhanh chóng xây dựng hệ thống giao thông công cộng với xương sống là vận tải đường sắt công cộng lưu lượng lớn là cực kì cấp thiết.
Hy vọng là ngay trong thời gian những năm tới đây, Thành phố sẽ đưa ra những chính sách phù hợp để huy động nguồn vốn, nguồnnhân lực và kĩ thuật để xây dựng mạch máu giao thông công cộng của mình.
Nguồn tin: Báo GTVT, ngày 02/01/2006