Bộ Xây dựng nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Hòa Bình do Ban Dân nguyện chuyển đến với nội dung kiến nghị: “Ngày 21/9/2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 26/2022/UBTVQH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị. Theo đó, tại điểm b khoản 1 Điều 9 quy định: “Đô thị thuộc vùng Trung du và miền núi phía Bắc, vùng Tây Nguyên thì mức tối thiểu của các tiêu chuẩn của tiêu chí quy mô dân số bằng 60% mức quy định; mức tối thiểu của tiêu chuẩn mật độ dân số toàn đô thị bằng 50% mức quy định; các tiêu chí khác thực hiện theo quy định đối với loại đô thị tương ứng”. Việc giảm chỉ tiêu mật độ dân số toàn đô thị là phù hợp với tình hình thực tiễn ở các địa phương. Tuy nhiên, mật độ dân số khu vực nội thành theo quy định vẫn giữ nguyên (tối thiểu từ 8.000 người/km2, tối đa từ 10.000 người/km2); mật độ dân số nội thành được tính bằng mật độ dân số (đã quy đổi)/diện tích đất xây dựng đô thị. Như vậy, sẽ rất khó khăn đối với các tỉnh miền núi vì đối với khu vực Trung du và miền núi phía Bắc, dân cư phân bố rải rác, chỉ tập trung tại một số phường trung tâm của thành phố. Mặt khác, nếu địa bàn có công trình xây dựng lớn cũng sẽ chiếm phần lớn diện tích đất xây dựng đô thị. Do đó, để đảm bảo phù hợp với điều kiện địa hình và chất lượng đô thị, đề nghị nghiên cứu trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh áp dụng tiêu chí mật độ dân số tối thiểu là 80% mật độ dân số theo quy định đối với khu vực nội thành”.
Về vấn đề này, ngày 18/4/2023, Bộ Xây dựng đã có công văn 1502/BXD-PTĐT xin trả lời như sau:
Mật độ dân số là một trong năm tiêu chí để đánh giá, phân loại đô thị. Tiêu chí này phản ánh đặc trưng của định cư đô thị, mật độ dân số là số dân tính bình quân trên một kilomét vuông diện tích lãnh thổ. Qua quá trình áp dụng các quy định phân loại đô thị từ Nghị định số 42/2009/NĐ-CP, Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thống nhất cần có sự điều chỉnh để quy định phân loại đô thị phù hợp hơn với đặc thù của các vùng miền, đồng thời đảm bảo định hướng nâng cao chất lượng đô thị. Theo đó, tại Nghị quyết số 26/2022/UBTVQH15 đã quy định tiêu chí Mật độ dân số bao gồm 02 tiêu chuẩn là Mật độ dân số toàn đô thị và Mật độ dân số tính trên diện tích đất xây dựng đô thị khu vực nội thành, nội thị, thị trấn. Trong khi tiêu chuẩn Mật độ dân số toàn đô thị để kiểm soát đô thị không quá dàn trải thì tiêu chuẩn thứ hai để kiểm soát mức độ tập trung dân cư tại khu vực nội thành, nội thị.
Để phù hợp với đặc điểm đô thị vẫn đang trong quá trình đô thị hóa, tiêu chuẩn mật độ dân số khu vực nội thành, nội thị, thị trấn đã quy định chỉ tính đối với diện tích đất xây dựng đô thị, là diện tích đất dành để xây dựng các khu chức năng đô thị (gồm cả hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị) bao gồm đất xây dựng các công trình phục vụ các hoạt động dân dụng gồm: đất đơn vị ở hoặc đất ở tại đô thị, đất công trình dịch vụ - công cộng đô thị, đất cây xanh công cộng đô thị, đất hạ tầng kỹ thuật đô thị và đất xây dựng công trình ngoài dân dụng gồm: đất xây dựng công trình công cộng, hành chính cấp trên đặt trên địa bàn đô thị, khu công nghiệp, du lịch tập trung, công trình giao thông đối ngoại, đầu mối hạ tầng kỹ thuật và đất xây dựng các công trình khác. Các quy định này cơ bản phù hợp với đặc thù của đô thị các vùng miền đồng thời cũng đảm bảo các đô thị phải cung cấp đầy đủ các tiện ích đô thị cho người dân đô thị đã được xác định trong Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch xây dựng. Đây là ngưỡng tối thiểu mà đô thị phải đáp ứng để đảm bảo điều kiện nâng loại đô thị. Đối với các khu vực không phù hợp cho xây dựng đô thị đã được loại trừ ngay ở bước quy hoạch đô thị, không đưa vào tính toán tiêu chuẩn này.
Trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện các quy định pháp luật về phân loại đô thị, phù hợp với các định hướng, chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ.
Trung tâm Thông tin
Nguồn: Công văn 1502/BXD-PTĐT.