Báo cáo tổng kết dự án do TS. Phạm Ngọc Thái - Phó Cục trưởng Cục Hạ tầng kỹ thuật - Giám đốc Ban quản lý phát triển hạ tầng kỹ thuật Bộ Xây dựng đã nêu rõ quá trình triển khai thực hiện Dự án, kết quả và những bài học kinh nghiệm được rút ra từ Dự án.
Dự án thứ 3 cấp nước và vệ sinh các thị xã, thị trấn: Rạch Giá, Tây Ninh, Thủ Dầu Một, Phan Rang, Tuy Hòa, La Hai, Chí Thạnh với mục tiêu cải thiện điều kiện cấp nước và vệ sinh môi trường các đô thị đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi từ năm 2001 với tổng mức đầu tư 97,39 triệu USD, trong đó vốn vay ADB là 60 triệu USD, vốn vay AFD 11,24 triệu USD, vốn viện trợ NORAD 1,15 triệu USD, vốn đối ứng của Việt Nam là 25 triệu USD. Thời gian thực hiện dự án là 5 năm từ 2002 -2007.
Dự án được thực hiện theo mô hình phân quyền. Uỷ ban nhân dân các tỉnh tham gia dự án chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện, quản lý tiểu dự án thuộc tỉnh. Bộ Xây dựng đóng vai trò điều phối chung các hoạt động của dự án, thông qua Ban chỉ đạo dự án Trung ương. Giúp việc cho Ban điều phối dự án Trung ương là Ban Quản lý dự án phát triển hạ tầng kỹ thuật - Cục Hạ tầng kỹ thuật Bộ Xây dựng.
Sau 5 năm triển khai dự án, đến cuối 2007, các hạng mục công việc của dự án đều đã được hoàn thành cơ bản, đáp ứng các mục tiêu đề ra. Tuy nhiên do nguồn vốn dư của dự án còn nhiều (vốn dự phòng, vốn dư do chênh lệch tỷ giá, vốn dư tiết kiệm được sau đấu thầu) nên dự án đã đề xuất các phương án giải quyết xử lý vốn dư và được Thủ tướng Chính phủ cho phép gia hạn dự án thêm 02 năm. Từ đầu năm 2008, dự án bắt đầu triển khai các công việc sử dụng vốn dư thông qua 7 gói thầu với tổng giá trị 20,6 triệu USD. Đến nay, dự án đã hoàn thành 100% khối lượng công việc trên địa bàn 5 tỉnh bao gồm các khối lượng công việc vật chất cũng như các hợp phần hỗ trợ khác, các cam kết vốn vay cũng đã cơ bản hoàn thành.
Sau khi thực hiện xong dự án, năng lực cấp nước của 5 tỉnh đã tăng thêm 167.000m3/ngày, 1.239 km đường ống được lắp đặt mới và thay thế, số đấu nối lắp đặt mới là 56.500, xây dựng được 18.932 bể tự hoại, 62 nhà vệ sinh công cộng, 99 nhà vệ sinh trường học.
Phát biểu tại Hội nghị, hầu hết lãnh đạo các tỉnh tham gia dự án đều đánh giá cao sự phối hợp giữa Ban điều phối Trung ương và các Bộ, ngành, địa phương, các nhà tài trợ để mang lại thành công và hiệu quả cho dự án. Dự án cấp nước và vệ sinh các thị trấn, thị xã do ADB và AFD tài trợ có ý nghĩa quan trọng đối với các địa phương, đã giúp cho các địa phương cải thiện năng lực cấp nước, cải thiện điều kiện vệ sinh tại các đô thị thực hiện dự án, tạo điều kiện về tiếp cận nước sạch cho người dân đô thị. Mặc dù trong quá trình triển khai dự án còn có những khó khăn, thách thức như Ban quản lý dự án của các tỉnh còn chưa có kinh nghiệm triển khai các dự án vốn ODA, khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng, sự khác nhau về quy trình lập và thực hiện dự án vốn nước ngoài của các nhà tài trợ với quy định của Việt Nam... nhưng các chủ đầu tư, các ban quản lý dự án đã hết sức nỗ lực, với sự giúp đỡ và hỗ trợ của lãnh đạo các tỉnh, các Bộ ngành Trung ương và các nhà tài trợ đã thực hiện thành công dự án, đáp ứng mục tiêu, tiến độ và chất lượng đề ra của dự án.
Thay mặt lãnh đạo Bộ Xây dựng, Thứ trưởng Cao Lại Quang đã cám ơn các nhà tài trợ của dự án, đánh giá cao sự phối hợp của các bên, nỗ lực của các chủ đầu tư và sự quan tâm chỉ đạo và hỗ trợ của các Bộ ngành Trung ương, các địa phương trong việc thực hiện thành công dự án này. Những kiến nghị của các địa phương về việc gia tăng thời gian hoàn trả vốn vay, giảm lãi suất vay ... sẽ được Bộ Xây dựng và Bộ Tài chính tổng hợp, nghiên cứu để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định.
Minh Tuấn