Trong thời gian qua, Bộ Xây dựng đã tiến hành khảo sát, nghiên cứu và đánh giá nhu cầu nâng cấp đô thị trên toàn quốc để xây dựng một kế hoạch chiến lược đầu tư nâng cấp đô thị giai đoạn 2009-2020 cho các đô thị từ loại IV trở lên trên toàn quốc (gồm 95 thành phố/thị xã). Ngày 08/6/2009, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình Nâng cấp đô thị quốc gia giai đoạn 2009-2020 tại Quyết định số 758/QĐ-TTg (gọi tắt là Chương trình 758). Theo đó, tổng nhu cầu vốn để thực hiện ước khoảng 175.000 tỷ đồng (11 tỷ USD); nguồn vốn để thực hiện Chương trình sẽ gồm: nguồn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), nguồn vốn từ ngân sách và các nguồn vốn huy động trong nước và quốc tế khác.
Thực hiện Chương trình 758, từ 2009 đến nay, Bộ Xây dựng đã phối hợp với các Bộ, ngành vận động các Nhà tài trợ đa phương như Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), một số nhà tài trợ song phương quốc tế triển khai thực hiện các dự án đầu tư nâng cấp cho các đô thị. Nhiều dự án đã được triển khai, tập trung vào các lĩnh vực chủ yếu như cải thiện điều kiện sống tại các khu nghèo đô thị, nâng cấp hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị, hạ tầng xã hội, cải thiện điều kiện ở v.v... Hiện nay, Bộ Xây dựng đang trực tiếp triển khai nhiệm vụ điều phối đối với các dự án do WB tài trợ: Dự án “Nâng cấp đô thị vùng đồng bằng sông Cửu Long” triển khai tại 6 thành phố Cần Thơ, Cà Mau, Cao Lãnh, Mỹ Tho, Rạch Giá và Trà Vinh với tổng vốn tài trợ là 292 triệu USD và Dự án “Chương trình đô thị miền núi phía Bắc” triển khai tại 7 tỉnh gồm: Bắc Kạn, Cao Bằng, Điện Biên, Hòa Bình, Thái Nguyên, Tuyên Quang và Yên Bái với tổng vốn tài trợ là 250 triệu USD. Nhìn chung, các dự án đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống, giảm chênh lệch khoảng cách giàu, nghèo cho người dân đô thị, góp phần phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
Để tổ chức thực hiện phát triển hệ thống đô thị đồng bộ theo quy hoạch và kế hoạch, Bộ Xây dựng đã tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phát triển đô thị quốc gia giai đoạn 2012 - 2020 tại Quyết định số 1659/QĐ-TTg ngày 07/11/2012. Theo đó, nhiệm vụ nâng cấp đô thị là một nhiệm vụ thuộc Chương trình phát triển đô thị quốc gia, được đặt trong tổng thể kế hoạch phát triển đô thị của từng tỉnh.
Trong khuôn khổ “Chương trình đô thị miền núi phía Bắc”, tỉnh Tuyên Quang đã được bố trí 40,142 triệu USD trong đó vốn ODA là 31,99 triệu USD; vốn đối ứng là 8,152 triệu USD để thực hiện việc đầu tư cơ sở hạ tầng cho thành phố Tuyên Quang.
Do đặc thù lịch sử phát triển của hệ thống đô thị của nước ta nên nhu cầu đầu tư xây dựng nâng cấp đô thị là rất lớn. Tuy nhiên, nguồn vốn vay ưu đãi ODA đang ngày càng hạn chế nên việc chủ động xây dựng kế hoạch nâng cấp đô thị có nhiều khó khăn. Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi Bộ Kế hoạch Đầu tư số 1809/BXD-PTĐT ngày 16/10/2012; văn bản số 453/BXD-HTQT ngày 18/3/2014; văn bản số 935/BXD-HTQT ngày 12/5/2014 rà soát và tổng hợp nhu cầu đầu tư tại một số đô thị theo các vùng, chủ động phối hợp làm việc với các nhà tài trợ để tiếp tục xem xét hỗ trợ chương trình. Đồng thời, Bộ Xây dựng đang tích cực phối hợp với các bên liên quan nghiên cứu cải tiến mô hình đầu tư và quản lý, áp dụng các phương pháp tiếp cận mới để có thể huy động các nguồn lực khác trong việc triển khai các dự án thuộc lĩnh vực đô thị. Bộ Xây dựng cũng đã chỉ đạo các địa phương nghiên cứu xây dựng Chương trình phát triển đô thị toàn tỉnh và Chương trình phát triển đô thị của từng đô thị, căn cứ các định hướng phát triển và nguồn lực để xác định các chương trình, kế hoạch ưu tiên đầu tư nâng cấp và phát triển cho từng đô thị phù hợp với quy hoạch và kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của mỗi địa phương. Trong thời gian tới đây, Bộ Xây dựng sẽ phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành và các địa phương để tổ chức triển khai có hiệu quả Chương trình phát triển đô thị quốc gia và Chương trình nâng cấp đô thị quốc gia.
Trung tâm Thông tin
Nguồn: Công văn 2066/BXD-PTĐT.