Ngày 4/11/2021, Hội đồng Tư vấn Bộ Xây dựng tổ chức họp đánh giá, nghiệm thu dự án sự nghiệp kinh tế “Điều tra, khảo sát thực trạng việc áp dụng các cơ chế về quản lý, sử dụng đất để triển khai các dự án đầu tư cải tạo, chỉnh trang, phát triển đô thị. Nghiên cứu thí điểm tại đô thị trung tâm Thủ đô Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh”. Dự án do nhóm nghiên cứu thuộc Cục Phát triển đô thị thực hiện. Ông Lê Đông Thành - Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Chủ tịch Hội đồng, chủ trì cuộc họp.
Toàn cảnh họp Hội đồng nghiệm thu
Báo cáo trước Hội đồng, ThS. KTS. Nguyễn Dư Minh - chủ nhiệm dự án trình bày lý do, sự cần thiết thực hiện dự án, đồng thời cho biết, trong quá trình thực hiện dự án, nhóm đã áp dụng nhiều phương pháp khoa học khác nhau như: điều tra, khảo sát thực tiễn; thu thập thông tin, số liệu; phân tích, đánh giá, tổng hợp ý kiến góp ý của các nhà quản lý, chuyên gia, các chủ đầu tư, doanh nghiệp.
Báo cáo tổng kết dự án nêu lên những quy định pháp luật hiện hành về việc quản lý, sử dụng đất để thực hiện các dự án đầu tư, cải tạo, chỉnh trang, phát triển đô thị; trực trạng triển khai các dự án và thực tiễn áp dụng cơ chế đất đai trong triển khai các dự án đầu tư, cải tạo, chỉnh trang, phát triển đô thị.
Thông qua điều tra, khảo sát thực tế, nhóm nghiên cứu nhận thấy thực tiễn áp dụng cơ chế đất đai trong triển khai các dự án đầu tư, cải tạo, chỉnh trang phát triển đô thị còn gặp một số khó khăn trong xác định trường hợp thu hồi đất, trình tự thủ tục thu hồi đất, xác định giá đất phù hợp, khó khăn do sự bất hợp tác của người đang có quyền sử dụng đất gây ra.
Kết thúc quá trình thực hiện, nhóm nghiên cứu đề xuất nâng cao hiệu quả cho cơ chế chuyển dịch đất đai thông qua khuyến khích chuyển dịch đất đai tự nguyện; áp dụng cơ chế chia sẻ lợi ích và cơ chế góp đất và điều chỉnh lại đất. Các cơ chế này được áp dụng phổ biến tại nhiều nước phát triển và đã chứng minh tính hiệu quả trong việc sử dụng giá trị đất đai cho dự án đầu tư nhằm phát triển theo hướng minh bạch, hiệu quả và có sự tham gia của các bên liên quan, đặc biệt là ở các khu vực ngoại vi thành phố.
Bên cạnh đó, dự án cũng đề xuất vận dụng cơ chế góp quyền sử dụng đất và điều chỉnh lại quyền sử dụng đất trong thực hiện dự án cải tạo, chỉnh trang, phát triển đô thị; nâng cao hiệu quả quản trị đất đai; minh bạch, chống tham nhũng trong quản trị đất đai; đề xuất cơ chế ưu đãi trong quản lý xây dựng theo quy hoạch; đề xuất cơ chế để cộng đồng dân cư và người bị thu hồi đất tham gia trực tiếp vào quá trình thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư.
Tại cuộc họp, Hội đồng Tư vấn Bộ Xây dựng ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực, tâm huyết của nhóm nghiên cứu thuộc Cục Phát triển đô thị trong quá trình thực hiện dự án.
Theo Hội đồng, nhóm nghiên cứu đã thực hiện đầy đủ các yêu cầu, nhiệm vụ theo đề cương được duyệt, triển khai và hoàn thành khối lượng lớn công việc được giao. Hồ sơ nghiệm thu đầy đủ, tuân thủ trình tự, quy định hiện hành. Báo cáo tổng kết và các sản phẩm dự án có lượng thông tin đa dạng, phong phú, có tính xác thực cao, đảm bảo chất lượng.
Chuyên gia phản biện, GS.TS. Đỗ Hậu - Tổng Thư ký, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam đánh giá: Báo cáo tổng kết đã đưa ra được bức tranh tổng quan về công tác quản lý, sử dụng đất trong thực hiện dự án đầu tư, cải tạo, chỉnh trang, phát triển đô thị, như hệ thống các quy định của pháp luật về đất đai...
Nhóm nghiên cứu cũng đưa ra được những đề xuất, kiến nghị nhằm hoàn thiện hệ thống công cụ pháp luật để điều chỉnh các hoạt động phát triển đô thị theo nhiệm vụ được phê duyệt, nâng cao hiệu quả cho cơ chế chuyển dịch đất đai khi vận dụng cơ chế góp quyền sử dụng đất trong thực hiện dự án cải tạo, chỉnh trang, phát triển đô thị.
Các thành viên Hội đồng cũng góp ý để nhóm nghiên cứu rà soát, bố cục lại nội dung báo cáo đảm bảo súc tích hơn; sử dụng thống nhất các thuật ngữ chuyên ngành; chú thích rõ các thuật ngữ viết tắt; biên tập lại các lỗi chế bản, lỗi đánh máy.
Kết luận cuộc họp, Phó Vụ trưởng Lê Đông Thành tổng hợp ý kiến của Hội đồng, đề nghị nhóm nghiên cứu tiếp thu đầy đủ, chỉnh sửa và hoàn thiện báo cáo tổng kết và các sản phẩm của dự án để trình lãnh đạo Bộ Xây dựng xem xét, quyết định.
Dự án “Điều tra, khảo sát thực trạng việc áp dụng các cơ chế về quản lý, sử dụng đất để triển khai các dự án đầu tư cải tạo, chỉnh trang, phát triển đô thị. Nghiên cứu thí điểm tại đô thị trung tâm Thủ đô Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh” do Cục Phát triển đô thị thực hiện đã được Hội đồng nhất trí nghiệm thu, với kết quả đạt loại Khá.