Xác định quy hoạch, phát triển đô thị hiện đại, đồng bộ là giải pháp quan trọng, góp phần xây dựng Bắc Ninh trở thành đô thị loại I, thành phố trực thuộc Trung ương, toàn tỉnh tích cực triển khai lĩnh vực này, đạt nhiều kết quả bền vững, có điểm nhấn và tạo sự bứt phá, làm nền tảng cho hoạt động thu hút đầu tư. Điển hình là việc Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh Bắc Ninh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; đồ án điều chỉnh quy hoạch chung đô thị Bắc Ninh đến năm 2045. Ngoài ra, UBND tỉnh phê duyệt hơn 20 quy hoạch phân khu; đôn đốc huyện Tiên Du, Yên Phong đẩy nhanh tiến trình phát triển đạt tiêu chí đô thị loại III và trở thành thành phố vào đầu năm 2026...
Ngay sau khi Quy hoạch tỉnh, Quy hoạch chung đô thị Bắc Ninh được phê duyệt, ngành Xây dựng tập trung, quyết liệt triển khai công tác quy hoạch, phát triển đô thị. Kết quả trình UBND tỉnh phê duyệt 26/29 đồ án Quy hoạch phân khu (khu vực đô thị lõi 25/26 đồ án, khu vực thị xã Thuận Thành 1/3 đồ án) và Bắc Ninh là một trong các tỉnh có tỷ lệ phủ kín quy hoạch phân khu cao của cả nước. Đây là cơ sở quan trọng để lập chương trình, đề án phát triển đô thị, phấn đấu đến năm 2027 tỉnh Bắc Ninh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Bên cạnh đó, tỉnh chấp thuận chủ trương điều chỉnh Quy hoạch chung đô thị Hồ và phụ cận, Quy hoạch vùng huyện Gia Bình, Lương Tài. Chỉ đạo ngành chức năng đôn đốc điều chỉnh quy hoạch chung đô thị Gia Bình, Cao Đức, Nhân Thắng (Gia Bình), đô thị Trung Kênh, Lâm Thao, Thứa (Lương Tài), quy hoạch chung xây dựng các xã, quy hoạch phân khu thị xã Thuận Thành…làm cơ sở nâng cấp các đô thị, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Thành phố Bắc Ninh là điển hình, minh chứng rõ nét cho việc thực hiện hiệu quả công tác quy hoạch phát triển đô thị. Gần đây, đô thị Bắc Ninh phát triển nhanh và hiện đại với nhiều tuyến đường, dự án chung cư - khách sạn, văn phòng cao tầng. Đặc biệt, nhiều khu đô thị quy mô lớn đã và đang được quy hoạch, đầu tư xây dựng, thu hút người dân đến sinh sống, tạo diện mạo đô thị mới khang trang, hiện đại, thông minh, giàu bản sắc văn hóa. Phát huy lợi thế liền kề thủ đô Hà Nội, thành phố Từ Sơn cũng hình thành hệ thống các công trình giao thông, công viên, khu đô thị… khẳng định những nỗ lực của địa phương trong hoạt động quy hoạch, phát triển đô thị. Bên cạnh đó, khu vực đô thị Tiên Du, Thuận Thành, Quế Võ, Yên Phong được đầu tư xây dựng theo đúng quy hoạch được duyệt. Nhiều khu đô thị mới đã và đang được triển khai đầu tư xây dựng để đón bắt làn sóng đầu tư mới trên địa bàn. Các công trình hạ tầng kỹ thuật, xã hội trọng điểm đã và đang được đầu tư đồng bộ, tạo cảnh quan sáng, xanh, sạch đẹp cho đô thị.
Thành phố Bắc Ninh dẫn đầu toàn tỉnh về quy hoạch, phát triển đô thị.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Lê Xuân Lợi cho biết, Bắc Ninh đạt được những thành quả vượt bậc trong quá trình đô thị hóa. Từ 8 đô thị nhỏ bé, đến nay, hệ thống đô thị Bắc Ninh được nâng cấp và đầu tư phát triển mạnh mẽ. Trong đó, 1 đô thị loại I - thành phố Bắc Ninh; 1 đô thị loại III - thành phố Từ Sơn; 3 đô thị loại IV: Quế Võ, Thuận Thành, Yên Phong; 4 đô thị loại V: Thị trấn Lim (Tiên Du), thị trấn Gia Bình, Nhân Thắng (Gia Bình), thị trấn Thứa (Lương Tài)... Tỷ lệ đô thị hóa đạt 60,3%, vượt xa mức trung bình của cả nước (42,7%). Sự phát triển mạnh mẽ này có được là nhờ việc tập trung thực hiện công tác đầu tư nâng cấp hệ thống đô thị. Trong năm, ngành chức năng tham mưu UBND tỉnh phê duyệt Kế hoạch tổ chức lập Chương trình PTĐT Bắc Ninh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; chỉ đạo UBND các huyện, thị xã, thành phố thực hiện rà soát Chương trình phát triển đô thị của từng đô thị nhằm kịp thời điều chỉnh cho phù hợp lộ trình toàn tỉnh. Phối hợp với các sở ban hành danh mục lựa chọn ưu tiên thu hút các dự án lớn, có tính chất động lực, khắc phục, bổ sung các tiêu chí còn thiếu, nhằm bảo đảm mục tiêu phấn đấu tỉnh Bắc Ninh đạt tiêu chí của đô thị loại I. Thường xuyên đôn đốc việc đầu tư xây dựng hoàn thiện hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội tại các khu đô thị; đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng nhà máy cấp nước 45.000 m3/ngày đêm. Đồng thời, chủ động phối hợp với các địa phương, các ngành thực hiện triển khai công trình trọng điểm quốc gia như: Dự án sân bay Gia Bình, dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng thủ đô Hà Nội, đoạn qua địa phận tỉnh Bắc Ninh.
Với mục tiêu đưa Bắc Ninh trở thành một trong những trung tâm kinh tế - xã hội năng động của vùng Đồng bằng sông Hồng, tỉnh đang nỗ lực phấn đấu hoàn thành các tiêu chí đô thị loại I vào năm 2026 và trở thành thành phố trực thuộc Trung ương theo hướng hướng văn minh, hiện đại. Để đạt mục tiêu trên, nền tảng quy hoạch, phát triển đô thị là yếu tố thuận lợi, tuy nhiên còn nhiều khó khăn, thách thức cần sự nỗ lực của các cấp chính quyền, nhân dân toàn tỉnh. Với vai trò là chủ công trong công tác quy hoạch, phát triển đô thị, thời gian tới, ngành Xây dựng tập trung vào nhiệm vụ trọng tâm: Triển khai lập mới, điều chỉnh các quy hoạch chi tiết bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ theo quy hoạch cấp trên phê duyệt. Chú trọng nâng cao chất lượng công tác quy hoạch; tăng cường quản lý kiến trúc, cảnh quan đô thị theo hướng kiến trúc hiện đại, có bản sắc văn hóa của Bắc Ninh. Lập, phê duyệt Chương trình phát triển đô thị Bắc Ninh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương rà soát, tập trung đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, hoàn thiện các chỉ tiêu, tiêu chuẩn nhằm nâng cấp đô thị, đơn vị hành chính; phấn đấu hoàn thành các tiêu chí đô thị loại I, sớm đưa huyện Tiên Du, Yên Phong trở thành thành phố trực thuộc tỉnh và tỉnh Bắc Ninh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào cuối năm 2027. Nghiên cứu đề xuất lập đồ án quy hoạch không gian xây dựng ngầm; các khu thương mại - dịch vụ, du lịch, giáo dục, y tế, vui chơi giải trí quy mô cấp vùng. Tập trung đôn đốc đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các công trình hạ tầng kỹ thuật khung đô thị như: Đường vành đai IV, đường tỉnh 285B, 282B, 295C, hệ thống thu gom và nhà máy xử nước thải tại các đô thị…
Với những định hướng mang tính đột phá trong quy hoạch, phát triển đô thị, Bắc Ninh từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành đô thị loại I và thành phố trực thuộc Trung ương. Sự phát triển này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, đẩy mạnh thu hút đầu tư mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và tạo dựng hình ảnh một Bắc Ninh văn minh, hiện đại, đáng đến và đáng sống.