2. “Về phát triển nhà ở xã hội và gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng: Chính phủ đã ban hành Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 về phát triển và quản lý nhà ở xã hội. Kiến nghị bổ sung thêm một số cơ chế, chính sách, có tính đến đặc thù của các đô thị đặc biệt và các tỉnh công nghiệp hóa cao, như sau: Về trách nhiệm của chủ đầu tư của tất cả các dự án nhà ở thương mại phải dành 20% quỹ đất kinh doanh của dự án để tham gia chương trình phát triển nhà ở xã hội. Đây là nguồn lực rất lớn để phát triển nhà ở xã hội. Theo quy định, các dự án có quy mô từ 10ha trở lên phải xây dựng nhà ở xã hội trong dự án, điều này có thể chưa phù hợp với một số dự án lớn. Do đó, đề nghị cho phép các doanh nghiệp đầu tư dự án từ 10ha trở lên cũng được đề xuất một trong ba phương thức để thực hiện nghĩa vụ này: (i) Xây dựng nhà ở xã hội tại dự án; (ii) Hoán đổi quỹ đất hoặc quỹ nhà ở xã hội có giá trị tương đương tại vị trí khác; (iii) Hoặc thanh toán bằng tiền, tùy theo điều kiện cụ thể của từng dự án, do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét quyết định”.
Về nội dung thứ nhất:
Ngày 25/11/2014, Quốc hội đã thông qua Luật Nhà ở số 65/2014/QH13 (Luật Nhà ở 2014). Tại Mục 2 Chương 7 của Luật Nhà ở 2014 đã quy định về việc thực hiện phá dỡ nhà chung cư để cải tạo, xây dựng lại khi bị hư hỏng nặng, có nguy cơ sụp đổ, không đảm bảo an toàn cho người sử dụng theo quy định tại Điều 110 của Luật Nhà ở.
Để triển khai thực hiện quy định nêu trên của Luật Nhà ở 2014, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 101/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư (Nghị định số 101/2015/NĐ-CP). Nhằm khuyến khích các nhà đầu tư tham gia vào dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, Nghị định số 101/2015/NĐ-CP đã quy định nhiều cơ chế ưu đãi cho các doanh nghiệp như:
Về đất đai: được chuyển mục đích sử dụng một phần diện tích đất trong phạm vi dự án để phục vụ nhu cầu kinh doanh, dịch vụ; miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và tiền chuyển mục đích sử dụng đất (nếu có) đối với toàn bộ phần diện tích đất được giao trong phạm vi dự án...;
Về việc huy động vốn đầu tư: được phép huy động vốn từ nhiều nguồn để triển khai thực hiện dự án: vốn vay từ Quỹ phát triển nhà ở, vay của các tổ chức tín dụng hoặc huy động vốn từ tiền mua, thuê mua, thuê nhà ở hình thành trong tương lai...; được phép kinh doanh theo quy định đối với các diện tích nhà ở còn lại sau khi thực hiện bố trí tái định cư và diện tích kinh doanh, dịch vụ trong phạm vi dự án...;
Các cơ chế, chính sách ưu đãi khác: được cung cấp miễn phí các thiết kế mẫu, điển hình; cho phép chủ đầu tư điều chỉnh hệ số sử dụng đất, tăng chiều cao công trình nhưng vẫn bảo đảm phù hợp quy hoạch đã được phê duyệt của dự án...
Đối với kiến nghị bổ sung nội dung về điều chỉnh quy mô dân số trong việc quy hoạch cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, Bộ Xây dựng sẽ nghiên cứu, cân nhắc việc bổ sung nội dung này trong dự thảo Thông tư hướng dẫn thực hiện một số nội dung của Nghị định số 101/2015/NĐ-CP, dự kiến ban hành trong tháng 7/2016.
Về nội dung thứ hai:
Triển khai Luật Nhà ở 2014 và để đẩy mạnh việc phát triển nhà ở xã hội, ngày 20/10/2015, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 100/2015/NĐ-CP về phát triển và quản lý nhà ở xã hội (Nghị định số 100/2015/NĐ-CP), trong đó tại Điều 5 của Nghị định này đã quy định về quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội đối với các dự án phát triển nhà ở thương mại, dự án đầu tư phát triển đô thị, cụ thể như sau:
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 5 của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP, đối với các dự án phát triển nhà ở thương mại, dự án đầu tư phát triển đô thị, không phân biệt quy mô diện tích đất (bao gồm cả dự án đầu tư xây dựng theo hình thức xây dựng - chuyển giao (BT) và hình thức xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT) tại các đô thị từ loại 3 trở lên và khu vực quy hoạch là đô thị từ loại 3 trở lên thì chủ đầu tư phải dành 20% tổng diện tích đất ở trong các đồ án quy hoạch chi tiết hoặc tổng mặt bằng được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật dành để xây dựng nhà ở xã hội.
Tại Khoản 3 Điều 5 của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP quy định: “Trường hợp bố trí quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội không phù hợp với quy hoạch của địa phương hoặc có bố trí nhưng không đủ quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội quy định tại Khoản 1 Điều này thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận”.
Như vậy, chủ đầu tư các dự án phát triển nhà ở thương mại có quy mô từ 10ha trở lên, căn cứ điều kiện thực tế, nếu phương án bố trí quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội mà không phù hợp thì có thể đề xuất, báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận theo hướng: Chuyển giao quỹ nhà ở tương đương với giá trị quỹ đất 20% tính theo giá đất mà chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước tại thời điểm chuyển giao để sử dụng làm nhà ở xã hội hoặc nộp bằng tiền tương đương giá trị quỹ đất 20% theo giá đất mà chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước nhằm bổ sung vào ngân sách địa phương để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên phạm vi địa bàn như ý kiến đề xuất của cử tri.
Trung tâm Thông tin
Nguồn: Công văn 1351/BXD-QLN.