Ngày 14/1/2016 tại Trụ sở cơ quan Bộ Xây dựng, Hội đồng KHKT chuyên ngành Bộ Xây dựng đã tổ chức Hội nghị nghiệm thu các kết quả của đề tài “Nghiên cứu chế tạo phụ gia sản xuất than cục ép sử dụng trong lò khí hóa than”, mã số RD121-13 do Viện Vật liệu xây dựng thực hiện. Chủ tịch Hội đồng - ThS. Nguyễn Công Thịnh – Phó Vụ trưởng Vụ KHCN và Môi trường Bộ Xây dựng chủ trì Hội nghị.
Toàn cảnh Hội nghị
Thay mặt nhóm nghiên cứu, ThS. Nguyễn Minh Quỳnh đã trình bày báo cáo tóm tắt kết quả thực hiện đề tài. Theo đó, mục tiêu của đề tài là nghiên cứu bài phối liệu làm phụ gia kết dính để sản xuất than cục ép từ than cám để sử dụng cho các lò khí hóa than, thay thế phụ gia nhập khẩu; xây dựng quy trình công nghệ phối trộn phụ gia nghiên cứu và hướng dẫn sử dụng.
Trên cơ sở khảo sát nhu cầu thực tiễn của các cơ sở sử dụng than cục ép (than quả bàng) trong lò khí hóa đang sử dụng các phụ gia kết dính nhập khẩu đồng thời tiến hành các nghiên cứu phối liệu trong phòng thí nghiệm, nhóm đề tài đã xác lập được công nghệ phối trộn chất kết dính đảm bảo các yêu cầu để sản xuất than cục ép từ than cám dùng cho các lò khí hóa than.
Qua các nghiên cứu, phân tích trong phòng thí nghiệm, nhóm đề tài đã lựa chọn ra một số phụ gia phù hợp cho sản xuất than cục ép như: bentonit, chất liên kết phốt phát (chất kết dính vô cơ), PVA và rỉ mật (chất kết dính hữu cơ) với tỷ lệ phối trộn tối ưu bentonit 74%, PVA 20% và chất liên kết phốt phát 6%, tỷ lệ sử dụng phụ gia là 4% so với khối lượng than cám 3b. Với bài phối trộn này, than cục ép đã đạt được các tính năng kỹ thuật cần thiết về nhiệt trị, cường độ ban đầu và các yêu cầu về tro xỉ sau khi cháy hết. Than cục ép sử dụng phụ gia nghiên cứu qua thử nghiệm đã đáp ứng yêu cầu sử dụng cho lò khí hóa than.
Từ các kết quả nghiên cứu trong phòng, nhóm đề tài đã tiến hành sản xuất thử tại Công ty cổ phần Prime Phổ Yên. Dây chuyền công nghệ khí hóa than của Công ty Prime có công suất 125 tấn than/ngày, công suất máy ép là 10 tấn than/giờ. Việc sản xuất thử nghiệm 02 tấn than cục ép được chia thành 2 đợt. Đợt 1 sản xuất 01 tấn để khảo sát sự phù hợp khi đưa công thức phối liệu từ quy mô phòng thí nghiệm sang quy mô pilot. Đợt 2: sản xuất 01 tấn có điều chỉnh thông số công nghệ để chất lượng than đạt kết quả tối ưu. Sản phẩm than cục ép sử dụng phụ gia nghiên cứu được sử dụng tại Công ty Prime cho thấy về cơ bản không ảnh hưởng gì đến hiệu suất đốt của toàn bộ quá trình, hiệu suất khí hóa đạt yêu cầu.
Đánh giá cao nỗ lực của nhóm nghiên cứu, các phản biện và chuyên gia của Hội đồng đều nhất trí về ý nghĩa và mục tiêu của đề tài góp phần tạo ra sản phẩm phụ gia cho sản xuất than cục ép sử dụng cho các cơ sở sản xuất sử dụng nhiên liệu khí hóa than, giảm giá thành sử dụng nhiên liệu, thay thế phụ gia nhập khẩu. Nhóm nghiên cứu đã hoàn thành cơ bản yêu cầu đặt ra cho đề tài, khối lượng công việc lớn bao gồm cả nghiên cứu trong phòng và sản xuất thử nghiệm ở quy mô pilot. Tuy nhiên, trong báo cáo đề tài còn có những sai sót cần chỉnh sửa cũng như cần viết rõ hơn, như vấn đề cơ sở khoa học của việc lựa chọn nguyên liệu làm phụ gia, khuyến cáo điều kiện khống chế đối với nguyên liệu bentonit và than cám, so sánh hiệu quả kinh tế với phụ gia nhập khẩu…
Phát biểu kết luận Hội nghị, Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu Nguyễn Công Thịnh đồng tình với các ý kiến góp ý của phản biện và Hội đồng, đề nghị chủ nhiệm đề tài và nhóm tác giả tiếp thu. Bên cạnh đó, Chủ tịch Hội đồng cũng yêu cầu nhóm đề tài bổ sung thêm phân tích về kinh nghiệm trong và ngoài nước về phụ gia cho chế tạo than cục ép; cơ sở khoa học của việc lựa chọn nguyên liệu và các chỉ tiêu kiểm soát chất lượng sản phẩm than cục ép sử dụng phụ gia nghiên cứu; soát xét các chỉ tiêu đánh giá kết quả thử nghiệm; xây dựng quy trình công nghệ phối trộn phụ gia vào than cám; bổ sung đánh giá môi trường khi sử dụng phụ gia này…
Kết quả của đề tài “Nghiên cứu chế tạo phụ gia sản xuất than cục ép sử dụng trong lò khí hóa than” đã được Hội đồng thông qua với kết quả xếp loại Khá./.
Minh Tuấn