Chương trình hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở theo QĐ 167 của Thủ tướng Chính phủ đặt ra mục tiêu trong 4 năm từ 2009 - 2012, thực hiện hỗ trợ nhà ở cho trên 500.000 hộ nghèo có khó khăn về nhà ở tại khu vực nông thôn, bảo đảm cho khoảng 2,5 triệu người có nhà ở an toàn, ổn định. Qua hơn 2 năm thực hiện Chương trình này, đến nay cả nước đã hoàn thành hỗ trợ nhà ở cho 339.805 hộ, đạt tỷ lệ 66% trên tổng số 512.475 hộ của toàn Chương trình trong 4 năm. Đặc biệt có 9 tỉnh đã hoàn thành 100% mục tiêu, về đích trước 2 năm, cụ thể như tỉnh Ninh Bình, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Lào Cai, Phú Thọ, Thái Nguyên, Lâm Đồng, Đắc Lăk, Đắc Nông. Nhiều tỉnh đã thực hiện đạt trên 75%, một số tỉnh có số lượng hộ nghèo phải hỗ trợ rất lớn nhưng đã đạt kết quả tốt như Thanh Hóa, Nghệ An, Trà Vinh, Sóc Trăng.
Tuy nhiên tại hội nghị này, Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam cũng chỉ rõ: các tỉnh đồng bằng sông Hồng như Hưng Yên, Hải Dương, Thái Bình, Nam Định... số nhà tranh tre vách đất còn ít hơn nhiều so với các địa phương khác nhưng tỷ lệ thực hiện mục tiêu của Chương trình lại đạt thấp. Cụ thể như tỉnh Hưng Yên mới hoàn thành hỗ trợ cho 261/2.312 hộ, mới đạt 11%, tỉnh Hải Dương hoàn thành hỗ trợ 1.280/2.797 hộ, đạt 46%, tỉnh Thái Bình cũng mới đạt 44%... Các địa phương này cần nâng cao trách nhiệm, chủ động, linh hoạt, đưa ra những giải pháp cụ thể để “sốc lại” việc triển khai, đẩy nhanh việc hoàn thành mục tiêu.
Theo đánh giá của các địa phương, so với chính sách hỗ trợ nhà ở trước đây, Chương trình 167 có sự đổi mới, tính xã hội hóa rất cao. Với nguyên tắc thực hiện “Nhà nước hỗ trợ, cộng đồng giúp đỡ, người dân tham gia đóng góp xây dựng nhà ở”, trong quá trình triển khai thực hiện, ngoài sự hỗ trợ của Nhà nước, các địa phương đã huy động được sự tham gia ủng hộ, giúp đỡ có hiệu quả của toàn xã hội, đặc biệt là người dân đã tham gia xây dựng nhà ở cho chính mình. Hầu hết các căn nhà đều vượt diện tích và chất lượng quy định, đa số từ 28-40m2. Các căn nhà được xây bằng VLXD tốt bảo đảm “3 cứng”: khung nhà bằng bê tông cốt thép hoặc gỗ, tường gạch, mái lợp ngói fibrô xi măng hoặc tôn, nền lát gạch hoặc láng xi măng... Giá thành căn nhà đa số từ 20 - 25 triệu đồng. Nhiều căn có giá thành 50 - 60 triệu đồng...
Theo Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam, địa phương nào có sự quan tâm, chỉ đạo và vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền thì địa phương đó đạt được kết quả tốt. Có những tỉnh còn rất khó khăn như Đắc Lăk, Đắc Nông, Hà Giang, Cao Bằng... nhưng các cấp chính quyền đã quyết tâm vào cuộc cùng người dân nên đạt kết quả rất tốt. Thứ trưởng Nam cho rằng: Khó không phải vì thiếu tiền mà do triển khai chậm chễ, chưa có sự phối hợp, thiếu sự chỉ đạo đôn đốc.
Tính đến thời điểm này số vốn Ngân sách Trung ương đã cấp đủ để hỗ trợ cho số hộ theo Đề án đã phê duyệt của các địa phương. Số còn thiếu là do số lượng tăng thêm sau khi rà soát và bổ sung theo QĐ 67. Tuy nhiên một số địa phương kiến nghị khó khăn về nguồn vốn vay ngân hàng chính sách xã hội. Cụ thể như tỉnh Hưng Yên, theo kế hoạch được vay vốn ngân hàng 18,5 tỷ đồng, nhưng mới giải ngân được 1,448 tỷ, còn trên 17 tỷ chưa giải ngân; tỉnh Hải Dương trong tổng số 22,3 tỷ, còn 16, 4 tỷ... Do thiếu nguồn vốn vay, trong khi việc huy động vốn từ tổ chức đoàn thể doanh nghiệp, cộng đồng chưa hiệu quả nên nhiều địa phương cũng lúng túng trong triển khai. Một số địa phương đề nghị tăng vốn do trượt giá cao...
Trước những kiến nghị này, Thứ trưởng Nam cũng cho rằng quan trọng nhất vẫn là vấn đề về vốn, nếu bố trí được vốn việc triển khai cơ bản thành công. Tuy nhiên cần xác định rõ, nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước nên được coi là “mồi” để từ đó kích thích vốn huy động cộng đồng xã hội, của chính người dân tích cóp. Các địa phương cần chủ động linh hoạt bố trí nguồn vốn để đạt hiệu quả, đặc biệt là huy động sự tham gia hỗ trợ từ các doanh nghiệp, cộng đồng xã hội giúp đỡ hộ nghèo cải thiện nhà ở.
Với sự thống nhất cao, các địa phương đều quyết tâm cao hoàn thành mục tiêu hỗ trợ hộ nghèo nhà ở trong năm 2011./.
Theo : Báo Xây dựng điện tử