Trong những năm gần đây, nhu cầu xây dựng nhà ở và công trình công cộng ngày càng gia tăng. Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật để quản lý, kiểm soát chất lượng công trình, trong đó có các quy chuẩn kỹ thuật xây dựng. Nhìn chung, các quy chuẩn xây dựng đã được hoàn thiện và điều chỉnh tất cả các lĩnh vực của ngành, đã được các địa phương, các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng áp dụng và tuân thủ. Chất lượng các công trình xây dựng nói chung, nhà ở và công trình công cộng nói riêng ngày càng đáp ứng yêu cầu phục vụ đời sống xã hội cũng như đáp ứng nhu cầu hội nhập trong khu vực và quốc tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
Tuy nhiên, qua điều tra, khảo sát trên 30 công trình đang sử dụng như nhà chung cư, trường học, trường mẫu giáo, bệnh viện, nhà văn hoá, nhà thi đấu, khu vui chơi, giải trí, trung tâm thương mại... tại 6 tỉnh, thành phố và qua báo cáo của 82 đơn vị thuộc các Sở, Ngành trong cả nước, vẫn còn tình trạng một số công trình chưa áp dụng đầy đủ các quy định của Quy chuẩn xây dựng Việt Nam số 05:2008/BXD “ Nhà ở và công trình công cộng – an toàn sinh mạng và sức khoẻ” ban hành kèm theo Quyết định số 09/2008/QĐ-BXD ngày 06/6/2008 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng, đặc biệt là các công trình do Uỷ ban nhân dân cấp huyện và tư nhân làm chủ đầu tư. Việc thiết kế và thi công ban công, lan can thấp; khoảng cách giữa các lan can rộng, có bố trí các thanh ngang; ổ điện bố trí thấp từ 20 cm đến 40 cm so với mặt sàn và không có hộp bảo vệ; sử dụng kính thường ở các vị trí mà theo quy định của Quy chuẩn phải sử dụng kính an toàn; sử dụng vật liệu lát nền không phù hợp..., tại một số hạng mục công trình đã gây tai nạn, thương tích và làm thiệt hại về tài sản cho người sử dụng công trình, trong đó có trẻ em, gây bức xúc xã hội. Nguyên nhân chủ yếu là do ý thức chấp hành các quy định pháp luật từ khâu thiết kế, thi công, giám sát, nghiệm thu đến quản lý, sử dụng công trình của một bộ phận chủ đầu tư và nhà thầu xây dựng chưa nghiêm; công tác kiểm tra, tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn về pháp luật của các cơ quan có thẩm quyền tại địa phương chưa được tiến hành thường xuyên, liên tục.
Trước thực trạng nêu trên, nhằm ngăn ngừa, hạn chế các tai nạn thương tích có thể xảy ra cho người sử dụng công trình, trong đó có trẻ em và để tiếp tục thực hiện tốt hơn Quyết định số 09/2008/QĐ-BXD ngày 06/6/2008 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng Ban hành Quy chuẩn xây dựng Việt Nam số 05:2008/BXD “ Nhà ở và công trình công cộng – an toàn sinh mạng và sức khoẻ”, Bộ trưởng Bộ Xây dựng yêu cầu:
1. Đối với Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương:
Chỉ đạo các cơ quan chuyên môn và Uỷ ban nhân dân cấp dưới tăng cường công tác kiểm tra việc tuân thủ nội dung, trình tự đầu tư xây dựng, quản lý chất lượng công trình xây dựng theo các quy định của Luật Xây dựng và các văn bản hướng dẫn thi hành, cụ thể như sau:
a) Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ công chức và các tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động xây dựng trên địa bàn để nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật về xây dựng cũng như quy chuẩn xây dựng nhằm bảo đảm chất lượng các công trình xây dựng.
b) Kiểm tra việc thực hiện các nội dung quy định liên quan đến an toàn sinh mạng và sức khoẻ được quy định tại Quy chuẩn xây dựng Việt Nam số 05:2008/BXD trong hồ sơ thiết kế khi cấp phép xây dựng và khi nghiệm thu đưa công trình vào sử dụng. Kiểm tra việc chứng nhận đủ điều kiện đảm bảo an toàn chịu lực và sự phù hợp về chất lượng công trình xây dựng đối với công trình bắt buộc phải chứng nhận theo quy định tại Thông tư số 16/2008/TT-BXD ngày 11/9/2008 của Bộ Xây dựng; khuyến khích các chủ đầu tư thực hiện việc chứng nhận sự phù hợp về chất lượng công trình xây dựng đối với các đối tượng công trình khác.
c) Kiên quyết xử lý và không đưa vào sử dụng các công trình không được thiết kế, thi công, nghiệm thu phù hợp với các quy định của quy chuẩn.
d) Có kế hoạch kiểm tra các công trình đã hoàn thiện, nghiệm thu bàn giao đưa vào sử dụng bảo đảm phù hợp với các quy định của quy chuẩn. Riêng đối với các công trình công cộng đã được xây dựng và sử dụng trước ngày Quy chuẩn xây dựng số 05:2008/BXD có hiệu lực phải tổ chức rà soát, kiểm tra những nội dung chưa phù hợp với quy định của quy chuẩn dễ gây mất an toàn khi sử dụng để sửa chữa, cải tạo cho phù hợp.
2. Đối với các chủ thể khác tham gia hoạt động xây dựng
Ngoài việc tuân thủ các quy định của pháp luật về quản lý đầu tư xây dựng công trình và chất lượng công trình xây dựng, nhằm bảo đảm an toàn cho người sử dụng trong đó có trẻ em, đặc biệt đối với loại công trình là nhà ở và công trình công cộng, cần lưu ý:
a) Đối với chủ đầu tư xây dựng công trình: lựa chọn nhà thầu có đủ kinh nghiệm và năng lực phù hợp để thiết kế công trình, thi công xây dựng và giám sát thi công xây dựng công trình, đặc biệt đối với các công trình là chung cư, nhà trẻ, nhà mẫu giáo, trường học, các công trình văn hóa, y tế, thương mại nơi có sự tham gia hoạt động của trẻ em; tổ chức giám sát chặt chẽ công tác thi công và nghiệm thu công trình; thực hiện đầy đủ việc chứng nhận đủ điều kiện đảm bảo an toàn chịu lực và sự phù hợp về chất lượng công trình xây dựng đối với công trình bắt buộc phải chứng nhận theo quy định tại Thông tư số 16/2008/TT-BXD ngày 11/9/2008 của Bộ Xây dựng; không nghiệm thu và đưa công trình vào sử dụng khi công trình không đáp ứng các yêu cầu của quy chuẩn về an toàn sinh mạng và sức khoẻ.
b) Đối với nhà thầu thiết kế: thực hiện thiết kế công trình phù hợp với các yêu cầu của quy chuẩn xây dựng; thực hiện tốt công tác giám sát tác giả; tăng cường trách nhiệm tư vấn cho chủ đầu tư về việc áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn và pháp luật về xây dựng.
c) Đối với nhà thầu tư vấn giám sát: thực hiện đầy đủ trách nhiệm giám sát thi công xây dựng công trình theo quy định của pháp luật và hợp đồng với chủ đầu tư; yêu cầu ngừng thi công, không nghiệm thu công trình và tư vấn cho chủ đầu tư những nội dung trong thiết kế hoặc thi công không phù hợp với yêu cầu của quy chuẩn xây dựng.
Trung tâm Thông tin
Nguồn: Chỉ thị 01/CT-BXD.