Hiện nay, công tác quản lý chất thải rắn đô thị và chất thải rắn công nghiệp ở Việt Nam còn nhiều bất cập. Tại hầu hết các đô thị, việc xử lý chất thải rắn chủ yếu vấn là chôn lấp. Việc thiết kế xây dựng và vận hành bãi chôn lấp không đúng kỹ thuật đã gây nên ô nhiễm môi trường. Do vậy, cần đưa ra các giải pháp quản lý như thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn đô thị và chất thải rắn công nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả giải quyết chất thải, cải thiện chất lượng môi trường và đảm bảo đô thị phát triển bền vững.
Xuất phát từ yêu cầu trên, ngày 15/5/2008, tại Bộ Xây dựng, Hội đồng KHKT chuyên ngành đã tiến hành nghiệm thu đề tài “Điều tra, khảo sát xây dựng mô hình quản lý chất thải rắn tại các đô thị và khu công nghiệp” do PGS. TS Hoàng Văn Huệ và TS. Cù Huy Đấu thuộc Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội làm chủ nhiệm đề tài.
Trong quá trình thực hiện, nhóm đề tài đã sử dụng phương pháp điều tra khảo sát và phương pháp tổng hợp, phân tích để nghiên cứu các giải pháp mang lại hiệu quả cao về mặt kinh tế và môi trường. Các tác giả đã tiến hành điều tra khảo sát, đánh giá thực trạng công tác quản lý chất thải rắn đô thị và khu công nghiệp tại một số đô thị điển hình trong nước cũng như trên thế giới. Với các số liệu thu thập được, nhóm đề tài đã phân tích những ưu điểm và tồn tại của công tác quản lý chất thải rắn đô thị, cơ chế quản lý, loại hình doanh nghiệp thực hiện, quy trình thực hiện v.v... Từ đó, thiết lập các nguyên tắc để làm cơ sở đề xuất mô hình và các giải pháp về cơ chế, chính sách nhằm đẩy mạnh các hoạt động thu hồi, tái chế chất thải và phát triển dịch vụ bảo vệ môi trường. Nhóm đề tài đã đề xuất các mô hình quản lý chất thải rắn tại các khu đô thị cũ, khu đô thị nhà cao tầng mới và khu công nghiệp, đặc biệt là các nhà máy, xí nghiệp hiện có nằm xen kẽ khu dân cư; mô hình tổng hợp quản lý chất thải rắn đô thị và khu công nghiệp phù hợp với từng loại đô thị và điều kiện thực tiễn ở Việt Nam.
Nội dung báo cáo kết quả nghiên cứu của đề tài được Hội đồng đánh giá là thành công. Tuy nhiên, nhóm đề tài nên cập nhật các số liệu và văn bản quy phạm pháp luật mới nhất để đề tài có tính thuyết phục hơn. Ngoài ra, cũng cần chú trọng hơn nữa đến công tác quản lý thu gom chất thải rắn dựa trên kinh nghiệm của các nước cũng như thực trạng trong nước để đề xuất các biện pháp đẩy mạnh công tác xã hội hoá quản lý chất thải rắn đô thị. Đề tài “Điều tra, khảo sát xây dựng mô hình quản lý chất thải rắn tại các đô thị và khu công nghiệp” đã được Hội đồng nhất trí nghiệm thu và xếp loại Khá.
Nguyễn Hồng Trang