Qua nhiều năm nỗ lực phấn đấu, hiện nay, hệ thống đô thị toàn tỉnh khá phát triển với 12 đô thị, khu vực dự kiến trở thành đô thị. Các đô thị đều giữ vai trò là trung tâm kinh tế thương mại - dịch vụ, chính trị - hành chính của tỉnh, huyện. Kết quả này, minh chứng rõ nét cho công tác quy hoạch (QH) phát triển đô thị (PTĐT) của tỉnh luôn đi trước một bước, hoạch định định hướng để tiến tới đạt mục tiêu cả tỉnh trở thành đô thị loại I, thành phố trực thuộc Trung ương.
Với vai trò trung tâm, đô thị thành phố Bắc Ninh đang phát triển nhanh và hiện đại, tạo động lực phát triển đô thị toàn tỉnh. Thành phố Bắc Ninh tích cực triển khai công tác QH, đầu tư xây dựng hạ tầng. Nhiều dự án khu đô thị với quy mô lớn được đầu tư, nhanh chóng thu hút người dân đến sinh sống như: Vũ Ninh - Kinh Bắc, Hòa Long - Kinh Bắc, Hồ Ngọc Lân; khu đô thị mới đường Lê Thái Tổ, Nam Võ Cường, Việt Trang, Himlam Greenpark… tạo nên diện mạo đô thị mới khang trang, hiện đại. Hiện tại, thành phố Bắc Ninh được quy hoạch đồng bộ, bài bản theo hướng bền vững và đô thị thông minh, giàu bản sắc văn hóa.
Phát huy lợi thế liền kề thủ đô Hà Nội, thành phố Từ Sơn cũng tích cực đầu tư xây dựng và PTĐT. Thành phố Từ Sơn và thành phố Bắc Ninh là hai địa phương có tỷ lệ đô thị hóa đạt 100% (toàn bộ đơn vị hành chính cấp xã là phường). Đây là yếu tố quan trọng đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội, tạo nên bộ mặt mới cho thành phố Từ Sơn trong giai đoạn phát triển và hội nhập.
Khu vực Nam Đuống, đô thị Thuận Thành được đầu tư xây dựng và PTĐT theo đúng QH được duyệt. Nhiều khu đô thị mới đã và đang được triển khai đầu tư xây dựng để đón bắt làn sóng đầu tư mới trên địa bàn. Các công trình hạ tầng kỹ thuật, xã hội trọng điểm đã và đang được đầu tư đồng bộ, tạo cảnh quan sáng, xanh, sạch đẹp. Với những bước tiến mạnh mẽ trong phát triển kinh tế- xã hội, hạ tầng đô thị huyện Thuận Thành, Quế Võ đang được đề nghị thành lập thị xã trong năm 2022. Các huyện Yên Phong, Tiên Du nỗ lực thực hiện các bước nâng cấp đô thị để tạo nền tảng cho tỉnh Bắc Ninh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Để đạt mục tiêu này, năm 2022 toàn tỉnh phấn đấu nâng tỷ lệ đô thị hóa đạt khoảng 43%.
Đô thị Từ Sơn đang phát triển mạnh theo hướng đồng bộ, hiện đại.
Hướng đến mục tiêu trên, đòi hỏi công tác QH xây dựng và PTĐT của tỉnh phải được ngành chức năng nghiên cứu, tham mưu đồng bộ, khoa học, có sự đột phá, tầm nhìn dài hạn và phát triển bền vững. Nắm bắt xu hướng, Sở Xây dựng chủ động phối hợp với các ngành, địa phương triển khai các nhiệm vụ về công tác QH và PTĐT. Cụ thể, đã hoàn thành việc điều chỉnh quy hoạch chung (QHC) đô thị Bắc Ninh đến 2035, tầm nhìn đến năm 2050 đang trình Bộ Xây dựng thẩm định, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đồng thời, chủ động tham mưu đề xuất UBND tỉnh lập các đồ án QH đô thị, QH xây dựng làm cơ sở để thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh. Tập trung rà soát, đề xuất điều chỉnh các đồ án QH phân khu đô thị (KĐT) có tính trọng điểm, liên kết vùng tại các địa phương. Tiến hành lập QH chi tiết KĐT, khu nhà ở quy mô lớn, phù hợp với QHC đô thị và các quy chuẩn hiện hành.
Trong năm 2022, Sở Xây dựng tập trung nghiên cứu, xây dựng đề án QH các trạm sạc điện xe ô tô, xe máy (bố trí tại các khu đô thị, khu chung cư); rà soát yêu cầu các cây xăng, trạm dừng nghỉ có phương án lắp đặt bổ sung các trạm sạc điện. Rà soát toàn bộ quỹ đất dọc tuyến đường Vành đai 4, đề xuất không gian PTĐT bảo đảm định hướng đô thị loại I đến năm 2030 và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Ngành Xây dựng còn chủ động triển khai và hoàn thành điều chỉnh Chương trình PTĐT tỉnh Bắc Ninh đến năm 2030, lập Chương trình PTĐT Tiên Du và Đề án công nhận đô thị Tiên Du là đô thị loại IV trình HĐND tỉnh. Tích cực phối hợp triển khai lập đề án thành lập thị xã Thuận Thành, Quế Võ trình Bộ Nội vụ thẩm định.
Trước kỳ vọng của chính quyền các cấp, người dân và đối tác, nhà đầu tư quốc tế về những đột phá trong đầu tư, xây dựng đô thị Bắc Ninh, đáp ứng nhu cầu phát triển của tỉnh, ngành Xây dựng đang tập trung hướng dẫn công bố, công khai đồ án QHC đô thị Tiên Du đến năm 2035, đồ án điều chỉnh QHC đô thị phố Mới và phụ cận đến năm 2040 đã phê duyệt. Đồng thời, thực hiện rà soát các đồ án QH phân khu, QH chi tiết đã và đang triển khai về các chỉ tiêu QH, sự phù hợp với định hướng QHC đô thị Bắc Ninh. Kiến nghị UBND tỉnh tăng cường đầu tư, nâng cấp các đô thị; xây dựng các công trình hạ tầng cấp đô thị còn thiếu. Đặc biệt, sớm hoàn thiện các thủ tục, trình tự để lựa chọn nhà đầu tư các khu đô thị lớn, công trình trong đô thị có tính chất cấp vùng, cấp đô thị loại I để thu hút các nhà đầu tư, bảo đảm sự phát triển hài hòa, bền vững, cân bằng giữa tốc độ đô thị hóa với nâng cao chất lượng sống của nhân dân.