Với lợi thế về vị trí địa lý, cảnh quan môi trường hấp dẫn và giàu tiềm năng không gian văn hóa, Quy hoạch phân khu đô thị Phật Tích được đánh giá sẽ tạo nên những dấu ấn đô thị đặc trưng dọc sông Đuống và khu vực tiếp giáp thủ đô Hà Nội. Đây là đồ án cụ thể hoá quy hoạch xây dựng vùng tỉnh và nằm trong phân khu đô thị Tiên Du - đô thị văn hóa, lịch sử, giáo dục đào tạo của Bắc Ninh.
Đồ án Quy hoạch phân khu đô thị Phật Tích có diện tích khoảng 2130 ha thuộc địa bàn 6 xã của huyện Tiên Du: Hoàn Sơn, Liên Bão, Cảnh Hưng, Minh Đạo, Phật Tích và Việt Đoàn. Theo định hướng quy hoạch chung xây dựng vùng tỉnh Bắc Ninh, khu đô thị du lịch Phật Tích được xác định là khu chức năng cấp vùng tỉnh nằm trong phát triển vành đai xanh “du lịch, văn hóa và sinh thái” sông Đuống. Điểm khác biệt lớn nhất của đồ án Quy hoạch phân khu đô thị Phật Tích khi so với các đồ án khác là ý tưởng tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan nhằm xây dựng khu đô thị với những bản sắc riêng “Cổ kính - Tâm linh - Hiện đại”. Với phương châm “Làm việc - Vui sống - Vui chơi - Khám phá” khu đô thị có các phân khu chức năng chính: Công viên công nghệ; khu dân cư hiện đại với nhiều tiện ích; khu công viên vui chơi giải trí, khu du lịch tâm linh 7 kỳ quan Phật giáo.
Trong đó, khu công viên áp dụng kỹ thuật cao, hình thành cụm các trung tâm nghiên cứu nông nghiệp công nghệ, thử nghiệm công nghệ, công viên khởi nghiệp. Riêng không gian sống của các loại nhà ở thấp tầng, mật độ xây dựng thấp sẽ gắn với không gian mở, các khu sân chơi, giải trí không bị ảnh hưởng của các tuyến giao thông chính. Ở đây các công trình phục vụ công cộng được bố trí phù hợp trong toàn khu. Những cụm nhà ở được bao bọc bởi hành lang xanh tạo nên không gian sống sinh thái và hòa hợp với thiên nhiên. Để hấp dẫn các cư dân, khu đô thị có đa dạng loại hình nhà ở như: Khu vực tái hiện nhà cổ; những khu biệt thự cao cấp theo địa hình, hướng nhìn ra đồi tạo môi trường sinh thái hòa nhập thiên nhiên; các khu nhà ở theo phong cách kiến trúc hiện đại, quy mô rộng tạo môi trường sống năng động cho cư dân trẻ tuổi; những khu nhà cao tầng chạy dọc trục chính theo tuyến đường đối ngoại tạo điểm nhấn cho toàn khu…Đồ án đề xuất 7 kỳ quan Phật giáo tượng trưng cho vùng đất văn hóa lịch sử tại khu du lịch tâm linh, kết hợp với khu du lịch sinh thái, công viên vui chơi giải trí dựa trên yếu tố địa hình tự nhiên đồi núi, mặt nước tạo nên mảng xanh cho khu đô thị.
Hiện nay, để tiếp tục thu hút các nhà đầu tư, hấp dẫn nguồn nhân lực chất lượng cao, tỉnh coi trọng mục tiêu “Xây dựng Bắc Ninh trở thành vùng đô thị lớn”, trong đó đô thị lõi chủ yếu được hình thành trên cơ sở thành phố Bắc Ninh, Tiên Du và thị xã Từ Sơn. Như vậy, khu đô thị du lịch Phật Tích là một thành phần quan trọng hiện thực hóa mục tiêu trên. Theo các chuyên gia, nếu quy hoạch, quản lý quy hoạch và đầu tư xây dựng hiệu quả, khu đô thị du lịch Phật Tích sẽ tạo ra hệ sinh thái đô thị xanh có cảnh quan khác biệt, không chỉ tạo không gian sống lý tưởng mà còn bảo vệ môi trường sống, thu nguồn được các nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội. Nhận định này dựa trên những điểm mạnh của khu vực quy hoạch như: Có vị trí thuận lợi cho việc phát triển đô thị với cảnh quan tự nhiên đặc thù, không gian văn hóa dày đặc (gồm 5 núi Long Khánh, Vân Khám, Đông Sơn, Chè và Phật Tích; hệ thống các đình, chùa, di tích lịch sử - văn hóa, điển hình là chùa Bút Tháp…). Phần đất quy hoạch đô thị có hạ tầng giao thông khá đồng bộ, là tiền đề quan trọng để phát triển các dự án trong giai đoạn đầu thực hiện quy hoạch. Ngoài ra, việc quy hoạch khu đô thị nhận được sự đồng thuận cao của nhân dân, khu vực quy hoạch có ít công trình cản trở công tác xây dựng đô thị, chi phí đền bù, giải tỏa thấp. Khi hình thành khu đô thị du lịch Phật Tích kết hợp với các đô thị xung quanh trở thành khu dân cư hiện đại, tạo động lực thu hút, phát triển chung cho toàn khu vực. Tuy nhiên, nhiều nhà quản lý, hoạch định chính sách cũng cảnh báo những thách thức, đó là sự đan xen giữa nhiều hình thái khu dân cư cũ, đô thị mới nên cần phải có cái nhìn tổng quan, trách nhiệm trong việc gìn giữ những nét cổ kính, tự nhiên với việc phát huy, tạo sự đột phá, hiện đại mới tạo nên được sự hấp dẫn. Hơn nữa, hệ thống hạ tầng toàn khu vực quy hoạch chủ yếu phục vụ cho dân cư nông thôn, để trở thành khu đô thị hiện đại, chất lượng cao, hòa hợp với thiên nhiên đòi hỏi nguồn lực rất lớn trong việc đầu tư cơ sở hạ tầng, kết nối các khu chức năng…
Với việc nghiên cứu kỹ lưỡng những thuận lợi, khó khăn cũng như đề xuất được các ý tướng mới trong quy hoạch, đầu tư xây dựng. Tin rằng, trong tương lai không xa, khu đô thị du lịch Phật Tích sẽ trở thành điểm nhấn, hình mẫu về một không gian đô thị hiện đại, môi trường sinh thái, phát triển bền vững của Tiên Du nói riêng và Bắc Ninh nói chung.