Thời gian qua, phát triển nhà ở công nhân, nhà ở xã hội luôn được tỉnh quan tâm chỉ đạo triển khai, nhưng đến nay chưa đạt được kết quả như mong muốn, hiện mới chỉ đáp ứng được rất ít nhu cầu của người dân có thu nhập thấp, công nhân làm việc tại các KCN, CCN. Mới đây, tại kỳ họp thứ 9, HĐND tỉnh khóa XIV, vấn đề này tiếp tục là một trong những nội dung trọng tâm trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn của kỳ họp, được nhiều đại biểu đặc biệt quan tâm.
Các đại biểu làm lễ khởi công Dự án khu nhà ở công nhân và chuyên gia KCN Đông Mai (TX Quảng Yên), tháng 3/2022. Ảnh: Thu Chung
Theo báo cáo của Sở Xây dựng, đối với nhà ở công nhân KCN, tỉnh đã quy hoạch 7 khu nhà ở công nhân của 7 KCN, tổng diện tích khoảng 55,5ha đất. Trong đó TP Hạ Long có 2 khu, 13,2ha; TX Quảng Yên 2 khu, 10,2ha; TX Đông Triều 1 khu, 3,3ha; huyện Hải Hà 1 khu, 18,8ha; TP Móng Cái 1 khu, 10ha.
Đối với quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội cho các đối tượng, tỉnh cũng đã quy hoạch, bố trí khoảng 663ha đất. Cụ thể: TP Hạ Long 184ha, TP Cẩm Phả 18ha; TP Uông Bí 28ha, TP Móng Cái 21ha, TX Quảng Yên 383ha, TX Đông Triều 14ha, huyện Vân Đồn 13ha. Trong đó có 20 địa điểm quỹ đất 20%, tổng diện tích 35,2ha có thể kêu gọi đầu tư xây dựng nhà ở xã hội ngay trong năm 2022 (Hạ Long 17ha; Cẩm Phả 7,9ha; Uông Bí 9,8ha; Quảng Yên 0,5ha).
Đối với quỹ đất xây dựng nhà ở cho công nhân ngành Than, Sở Xây dựng đã tham mưu UBND tỉnh giới thiệu 12 quỹ đất để ngành Than nghiên cứu quy hoạch, dự án đầu tư xây dựng nhà ở công nhân. Đồng thời hướng dẫn Tổng Công ty Đông Bắc nghiên cứu, lập dự án đầu tư xây dựng nhà ở công nhân tại 5 địa điểm do Tổng Công ty đề xuất; có văn bản đề nghị UBND các địa phương (Hạ Long, Uông Bí, Cẩm Phả, Đông Triều) giới thiệu các quỹ đất phù hợp cho TKV nghiên cứu lập quy hoạch, dự án nhà ở công nhân. Bên cạnh đó, ngành Than có khoảng 10 quỹ đất thuộc quyền quản lý (khoảng 5ha) dành để xây dựng nhà ở cho công nhân độc thân.
Riêng đối với các quỹ đất xen kẹp, tỉnh đang lập các đồ án quy hoạch chung, quy hoạch phân khu. Trong quá trình thực hiện, Sở Xây dựng đều hướng dẫn, phối hợp chặt chẽ với các địa phương rà soát các quỹ đất, đề xuất chức năng, mục đích sử dụng đất phù hợp với các quy hoạch, các tiêu chuẩn, quy chuẩn, đảm bảo thống nhất các lớp quy hoạch đã được duyệt, làm cơ sở triển khai đảm bảo quy định. Các địa phương đang rà soát, triển khai, trong đó ưu tiên tối đa cho cải tạo, chỉnh trang, vườn hoa, cây xanh, không gian cộng đồng... Đối với các quỹ đất có thể hình thành khu ở, nhóm nhà ở thì thực hiện theo đúng chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ.
Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tường Văn kiểm tra quy hoạch khu nhà ở công nhân và khu đô thị phụ trợ, phục vụ đầu tư xây dựng KCN Cảng biển Hải Hà giai đoạn 1, tháng 6/2022. Ảnh: Đỗ Phương
Đồng chí Nguyễn Mạnh Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng, cho biết: Với kết quả rà soát, đến thời điểm hiện tại có thể khẳng định tỉnh đã bố trí đủ diện tích đất để xây dựng nhà ở công nhân, nhà ở xã hội cho các đối tượng. Mặc dù diện tích đã có nhưng việc triển khai Đề án "Phát triển nhà ở cho công nhân, lao động ngành Than, khu công nghiệp, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, lao động có kỹ năng về làm việc sinh sống tại Quảng Ninh” theo chỉ đạo của tỉnh vẫn chưa đảm bảo tiến độ. Đây là đề án khó, phức tạp, nội hàm chứa nhiều quy định, cơ chế, chính sách pháp luật còn đang bất cập, không phù hợp với thực tiễn. Do đó trong quá trình xây dựng đề án phải xin các cấp có thẩm quyền để hoàn thiện.
Để khắc phục tình trạng trên, Giám đốc Sở Xây dựng đã đề xuất với tỉnh 8 nhóm giải pháp thực hiện đưa vào đề án, gồm: Tập trung triển khai các dự án cụ thể; đất đai, quy hoạch; vốn và tài chính; tạo quỹ nhà ở thuộc sở hữu nhà nước; thu hút đầu tư; KHCN; chính sách pháp luật; cải cách TTHC.
Theo đó, ngay trong năm 2022, ngoài dự án cho nhà ở công nhân và chuyên gia KCN Đông Mai đã khởi công tháng 3/2022, tỉnh phấn đấu khởi công thêm 3 dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân KCN và 1 khu nhà ở cho công nhân ngành Than tại khu vực TP Cẩm Phả. Cụ thể: Dự án nhà ở xã hội tại đồi Ngân hàng (TP Hạ Long); dự án nhà ở công nhân tại phường Đông Mai (TX Quảng Yên); dự án nhà ở công nhân tại KCN Cảng biển Hải Hà (huyện Hải Hà). Khu nhà ở cho công nhân ngành Than sẽ được xây dựng theo mô hình làng công nhân tại phường Cẩm Thịnh và phường Mông Dương (TP Cẩm Phả) để đáp ứng cho khoảng 2.000 công nhân. Giai đoạn 2023-2025 tiếp tục khởi công 3 dự án.
Chung cư kiểu mẫu cho công nhân của Công ty Than Nam Mẫu - TKV.
Cho ý kiến về nội dung này tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Kỳ họp thứ 9, HĐND tỉnh khoá XIV, đồng chí Nguyễn Xuân Ký, Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh, nhấn mạnh: Để thu hút được nguồn nhân lực chất lượng cao, lao động có kỹ năng gắn với quy mô và chất lượng dân số đối với tỉnh thì một trong những giải pháp cốt lõi, động lực cho phát triển đó là giải quyết vấn đề nhà ở cho công nhân lao động ngành Than, công nhân đang làm việc trong KCN, KKT. Song song với đó, tỉnh chủ trương quan tâm đầu tư về nhà ở cho cư dân đô thị phục vụ nhu cầu tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, hộ nghèo, hộ cận nghèo có hoàn cảnh khó khăn ở nông thôn, miền núi, hải đảo, các đối tượng chính sách xã hội, có công với cách mạng..., để đảm bảo những đối tượng này có mức sống tốt hơn so với mức bình quân chung của tỉnh.
Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu Sở Xây dựng, với tư cách là cơ quan tham mưu nhà nước về chuyên ngành, phải tham mưu tỉnh làm tốt công tác quy hoạch, quy hoạch phải đi trước một bước. Trong quy hoạch phải có một phần công việc do Sở chịu trách nhiệm tham gia có ý kiến với cấp huyện theo mô hình phân cấp. Tiếp đó là phải làm tốt hơn nữa việc xác định quỹ đất dự trữ phát triển nhà ở đô thị, nhà ở ven đô thị, đặc biệt là quỹ đất phục vụ cho những đối tượng như trên. Sở Xây dựng phải quản lý nhà nước về ngành Xây dựng, tham mưu hiện thực hóa mục tiêu phát triển đô thị, nhưng phải tạo ra hệ sinh thái dân sinh hấp dẫn với sự đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đô thị với tiện ích công cộng ngày càng chất lượng, nguồn cung nhà thương mại giá rẻ, làm cho đô thị có sức cạnh tranh về nguồn lực cuộc sống. Đây là công việc hết sức trọng tâm, lâu dài để đến năm 2025 Quảng Ninh hoàn thành mục tiêu đô thị hóa.